ترکمن نیوز: منطقه اینچه‌برون واقع در مرز ایران – ترکمنستان با برخورداری از زیرساخت‌هایی مانند گمرک، پایانه مرزی، طرح ویژه اقتصادی اترک، راه‌آهن بین‌المللی و تصویب ایجاد منطقه آزاد تجاری- صنعتی، ظرفیت مناسبی برای توسعه و پویایی اقتصاد گلستان دارد که تحقق آن در گرو حمایت همه جانبه مدیران است.
وجود ظرفیت‌های اشاره شده در منطقه اینچه برون گلستان و موقعیت جغرافیایی و استراتژیک این نقطه مرزی به عنو ان تنها محل تردد زمینی این استان به کشورهای آسیای میانه و اتحادیه اورآسیا از طریق ترکمنستان در کنار اشتراکات تاریخی، فرهنگی و دینی مردمان این خطه از ایران اسلامی با اهالی آسیای میانه به اعتقاد کارشناسان؛ ظرفیت و فرصت‌های بالقوه، بکر و بی بدیلی برای پویایی و توسعه اقتصادی این استان شمالی و در کلان آن رشد اقتصادی کشورمان و نیز تعمیق روابط فرهنگی با کشورهای همسایه است که باید مورد توجه و اهتمام جدی دولت و مدیران آن قرار گیرند.
کارشناسان معتقدند: استفاده بهینه از ظرفیت‌های موجود در منطقه اینچه‌برون و گمرک آن که حدود سه دهه قدمت دارد با تسریع در ایجاد زیرساخت‌های مورد نیاز توسط دولت و بخش خصوصی می‌توان عنوان “دروازه ورود به آسیای میانه” بودن این منطقه را حتی برای ارتباط با کشورهای عضو اتحادیه اورآسیا و نیز کشورهای شرق این قاره کهن عینیت بخشید و با حمایت و پشتیبانی همه جانبه ادارات و نهادها با حذف قوانین و مقرارت زائد و دست و پاگیر و کوتاه کردن فرایند بورکراسی اداری، اینچه‌برون را به معنای واقعی کلمه به دروازه ورود و توسعه تجارت استان مرزی و کمتر توسعه یافته گلستان با کشورهای اشاره شده تبدیل کرد.
اتحادیه اورآسیا یک بلوک اقتصادی متشکل از پنج کشور “ارمنستان، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان و بلاروس” است که با برخورداری از حدود ۱۸۳ میلیون نفر جمعیت فعال و هزار و ۹۰۰ میلیارد دلار تولید ناخالص داخلی، رتبه اول در تولید نفت، رتبه دوم در تولید گاز و رتبه چهارم در تولید برق را دارد و یکی از پر رونق ترین بازارهای سرمایه‌گذاری در جهان به شمار می‌آید.
منطقه اینچه‌برون که مرکز گمرکات گلستان نیز است و پایانه‌های صادراتی در گرگان و گنبدکاووس، گمرک امانات پستی گرگان، گمرک بندرترکمن و گمرک فرودگاه بین المللی گرگان از زیرمجموعه های آن به شمار می روند به گواه بسیاری از کارشناسان، مسوولان و نیروهای نظامی و امنیتی استانی و ملی از مناطق مرزی بسیار امن کشور است.
برخورداری از راه‌های ارتباطی مناسب، نزدیکی به فرودگاه بین المللی گرگان و بندر و اسکله چند شهر ساحلی گلستان از دیگر زیرساخت‌های موجود در استان برای توسعه هرچه بیشتر عمرانی و اقتصادی منطقه اینچه برون به شمار می‌رود اگرچه به اعتقاد کارشناسان هنوز آنگونه که باید از زیرساخت‌های موجود این منطقه بالاخص خط ریلی بین المللی آن که در آذر ۹۳ با حضور روسای جمهوری سه کشور همسایه یعنی “ایران، ترکمنستان و قراقستان” افتتاح شد، استفاده کافی و وافی نشده اما با تصویب هر چند با تاخیر هفت ساله منطقه آزاد تجاری – صنعتی اینچه برون در اردیبهشت ۱۴۰۰، نگاه‌ها و انتظارات برای جبران عقب ماندگی‌ها و توسعه هرچه بیشتر این منطقه درسایه همّت و کار و تلاش مضاعف دولت سیزدهم و کارگزاران آن تغییر کرده است.
به گزارش ایرنا، ایجاد منطقه آزاد تجاری – صنعتی اینچه برون در سال ۹۳ و همزمان با سفر رییس جمهور و هیات دولت به استان گلستان اعلام شد و در خردادماه سال ۹۴ در شورای عالی مناطق آزاد به تصویب رسید و از سوی دولت به مجلس فرستاده شد.
این لایحه در مجلس نهم دوبار به صحن مجلس آمد ولی به دلیل رای نیاوردن کنار گذاشته شد و در نهایت در جلسه ۲۶ آذر ماه ۱۳۹۸ به تصویب نمایندگان رسیده و پس از آن در جلسه ۱۳۹۸/۱۰/۱۱ شورای نگهبان مورد بحث و بررسی قرار گرفت و از جهاتی خلاف قانون تشخیص داده شد بر همین اساس برای رفع اختلاف مجلس و شورای نگهبان به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع گردید که این نهاد در ۱۴ اردیبهشت سال گذشته آنرا تصویب کرد.
اهمیت منطقه اینچه‌برون در نگاه نمایندگان مجلس
پس از تصویب منطقه آزاد تجاری – صنعتی اینچه برون توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام، نماینده مردم گنبدکاووس در مجلس شورای اسلامی، تصویب این منطقه را بستری مناسب برای توسعه روابط اقتصادی کشور بالاخص استان کم برخوردار گلستان با کشورهای آسیای میانه و بازار مصرف ۲۰۰ میلیون نفری این کشورها دانست.
امانقلیچ شادمهر در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهارداشت: ایران و استان گلستان تکنولوژی برتر در حوزه‌های مختلف از جمله صنعتی، پزشکی و کشاورزی دارد که می‌توان از طریق مرز اینچه‌برون و منطقه آزاد آن، دانش یا محصولات این حوزه‌ها را به بازار مصرف کشورهای آسیای میانه عرضه کرد.
وی بابیان اینکه گلستان زیرساخت‌های لازم در حوزه خشکی، دریایی و هوایی جهت توسعه روابط اقتصادی با کشورهای آسیای میانه را دارد، افزود: با تصویب منطقه آزاد تجاری – صنعتی اینچه‌برون و در شرایطی که کشور ما در تحت تحریم‌های ظالمانه قرار دارد، فرصت خوبی برای توسعه بیشتر این روابط فراهم می‌شود که بایستی با یک برنامه‌ریزی دقیق و حساب شده و جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی به نحو احسن از آن استفاده کرد.
به گفته شادمهر، استفاده صحیح از منطقه آزاد تجاری – صنعتی اینچه برون راه تنفس، رشد و توسعه گلستان را بیش از پیش فراهم می‌کند و تاثیر مثبتی بر رونق و شکوفایی اقتصادی، ایجاد هزاران فرصت شغلی پایدار و رفع سیمای محرومیت از مردمان مرزنشین استان خواهد داشت.
نماینده مردم گنبدکاووس در مجلس همچنین منطقه آزاد اینچه برون را سکویی برای پرش صادرات گلستان و کشور دانست و تصریح کرد: از طریق این منطقه می‌توانیم بخش عظیمی از تولیدات استان و کشور را به صورت خام یا فرآوری شده به کشورهای آسیای میانه و تحت پیمان اوراسیا ارائه کنیم.
وی با بیان اینکه گلستان هویتی کشاورزی داشته و در تولید ۱۶ محصول رتبه‌های برتر کشور را دارد، افزود: با این حال این استان در شاخص‌های توسعه رتبه پایینی دارد که تصویب منطقه آزاد اینچه برون و فراهم کردن زیرساخت‌های آن می‌تواند گره از مشکلات اجتماعی و اقتصادی گلستان باز کند.
شادمهر راه‌اندازی منطقه آزاد تجاری – صنعتی اینچه برون را عامل توسعه اقتصادی و صنعتی گلستان دانست و گفت: این منطقه پس از تکمیل زیرساخت‌های لازم طی پنج سال آینده اقتصاد و صنعت گلستان را شکوفا خواهد کرد.
وی بیان داشت: تصویب منطقه آزاد تجاری – صنعتی اینچه برون در اردیبهشت پارسال توسط مجمع تشخیص مصلت نظام اقدام مهمی برای توسعه اقتصادی و صنعتی گلستان بود که هم اکنون با تلاش دولت مردمی آیت الله رییسی مقدمات ایجاد زیرساخت های آن درحال انجام است.
شادمهر ادامه داد: پس از پایان فعالیت مشاور منطقه آزاد اینچه برون حداکثر ظرف ۶ ماه آینده واگذاری زمین به سرمایه‌گذاران به صورت رایگان و معافیت ۱۲ ساله مالیاتی پیش بینی شده که تلاش می‌کنیم آنرا به ۱۵ سال افزایش دهیم، بدون شک شاهد حضور سرمایه‌گذاران زیادی در این منطقه خواهیم بود.
همچنین نماینده مردم گرگان و آق قلا در مجلس شورای اسلامی نیز منطقه آزاد اینچه برون را از ظرفیت‌ها و فرصت‌های خوب اقتصادی گلستان دانست و گفت: در هیچ نقطه‌ای از کشور منطقه آزادی که همه زیرساخت‌های آن از قبیل “ریلی، جاده، فرودگاه و حتی بندر و دریا” فراهم باشد، نداریم.
رمضانعلی سنگدوینی بابیان اینکه گلستان جزو ضعیف‌ترین استان‌ها و چهارمین استان محروم کشور است که باید برای رفع کمبودهای زیرساختی آن توجه شود، افزود: منطقه آزاد اینچه برون می‌تواند سرمایه‌گذار جذب کند، وجود شهرک هزار هکتاری (منطقه ویژه اترک) در حومه این منطقه خیلی مهم است و هیچ جای کشور این شرایط را ندارد.
سنگدوینی تاکید کرد: بانک‌های گلستان با ارائه تسهیلات و اتاق‌های بازرگانی ایران و حتی در استان می‌توانند شرایط ورود سرمایه‌گذار در این منطقه را فراهم کنند.
اهمیت منطقه اینچه برون در نگاه دولت و مدیران
اهمیت این منطقه مهم استراتژیکی که از آن در نزد کارشناسان به دروازه ورود به آسیای میانه و تجارت با این کشورها یاد می‌شود در مدت حدود سه دهه قدمت آن علاوه بر حضور تعداد قابل توجهی از مقامات بلندپایه دولت‌ها، این منطقه بطور رسمی در ۱۳ آذر ۱۳۹۳ میزبان روسای جمهور سه کشور ایران، ترکمنستان و قزاقزستان برای افتتاح خط ریلی بین المللی بین این کشورها بود و در ادامه نیز ۱۳ اسفند پارسال حضور و بازدید آیت الله سیدابراهیم رییسی رییس دولت سیزدهم از پایانه مرزی اینچه برون و گمرک و ایستگاه راه اهن آن بود که دستوراتی جهت تسریع در ایجاد زیرساخت‌های مورد نیاز و استفاده بهینه از این ظرفیت مرزی و اقتصادی تاکید کرد.
مهمترین اقدام دولت جهادی آیت الله رییسی در استان گلستان توسط “سعید محمد” دبیر شورای عالی مناطق آزاد تجاری – صنعتی و ویژه اقتصادی کشور انجام شد که چند ماه قبل از سفر رییس جمهور به گلستان در تاریخ پنج آذر ۱۴۰۰ در حکمی سرهنگ پاسدار “حسن ملک‌حسینی” مسئول بسیچ سازندگی سپاه نینوا گلستان را به عنوان مدیر اجرایی منطقه آزاد اینچه‌برون معرفی کرد.
دبیر شورای عالی مناطق آزاد تجاری صنعتی و اقتصادی کشور در مراسم دیدار با علمای اهل سنت آق‌قلا و اهدای حکم مدیر اجرایی منطقه آزاد اینچه‌برون در سخنانی گفت که منطقه آزاد اینچه‌برون نقطه مهم و راهبردی برای ایران است.
محمد افزود: منطقه آزاد اینچه برون نیازمندی‌های از جمله تقویت ترانزیت در کریدور شمال به جنوب و شرق به غرب را دارد که اگر بتوانیم ارتباطات ریلی و زمینی آن را تقویت کنیم این منطقه به یک مرکز استراتژیک برای کشور تبدیل خواهد شد.
مشاور رییس جمهوری اضافه کرد: ایران ظرفیت‌های دیپلماسی اقتصادی در این نقطه با کشورهای منطقه از جمله ترکمنستان و روسیه و قفقاز دارد و قرار گرفتن در مسیر کریدور شمال به جنوب بر اهمیت این منطقه افزوده است.
وی بابیان اینکه بخشی از اعتبار لازم برای راه‌اندازی این منطقه باید در بودجه سال آینده لحاظ شود و مساله ترانزیتی آن را نیز حل کنیم، افزود: ۵۰۰ میلیارد ریال اعتبار از سایر مناطق برای کمک به منطقه اینچه برون در نظر گرفته شده است.
همچنین وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز در بازدید از مرز و گمرک اینچه برون گلستان گفت: بنای دولت سیزدهم این است که با تغییر راهبرد عملکردی مناطق آزاد اقتصادی شاهد نسل ۲ از این مناطق با رویکرد تولید محور و صادرات‌مدار باشیم که منطقه اینچه برون با زیرساخت‌های موجود یکی از نخستین و مستعدهای این مناطق است.
سیداحسان خاندوزی افزود: دوستان در دبیرخانه مناطق آزاد زحمات زیادی برای اینکه مدیر اجرایی منطقه آزاد اینچه برون با سرعت شروع به فعالیت کند و طرح جامع منطقه در کوتاه ترین زمان ممکن آماده شود، متحمل می‌شوند.
وی اضافه کرد: امیدواریم بتوانیم از تمام ظرفیت‌هایی که متاسفانه تا امروز به صورت بالقوه باقی مانده است مانند ظرفیت‌های حوزه ترانزیتی و حوزه ژئوپلیتیک(جغرافیای سیاسی) کشور که آن را به حوزه ژئوکومی وصل می‌کند و می‌تواند قطبی باشد برای ارزآوری، تولید و پیوندهای منطقه‌ای حتی فراتر از مساله اقتصادی و صنعتی استفاده کنیم تا منطقه آزاد اینچه برون را به عنوان یکی از مناطق تولید محور و صادرات گرا در نقطه تماس اقتصاد ایران با اقتصاد حوزه اوراسیا نه فقط ترکمنستان داشته باشیم.
زیرساخت‌های گمرک اینچه برون برای توسعه فراهم است
مدیرکل کمرگات گلستان نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا از فراهم بودن تمامی زیرساخت‌ها، امکانات و تجهزات در گمرک اینچه برون برای توسعه مبادلات تجاری با ترکمنستان و کشورهای اوراسیا خبر داد و گفت: تنها مشکل ما باز نبودن کامل مرز کشور ترکمنستان است و هنوز این کشور ( ار زمان شیوع کرونا تاکنون) برای رانندگان کامیون‌ها و تریلی‌های ویزا صادر نمی‌کند.
سیدابراهیم حسینی افزود: هم اکنون کشور ترکمنستان روزانه به ۲۰ تا ۲۵ کامیون آنهم به صورت تخلیه بار و بارگیری توسط کامیون‌های کشورش (تریلی به تریلی) خدمات می‌دهد که بسیار اندک و محدود است.
وی اضافه کرد: گمرگ اینچه برون در سال‌های قبل از کرونا روزانه شاهد ارائه خدمات به ۲۵۰ تا ۳۰۰ دستگاه کامیون و تریلی بود که ترکمنستان هم همکاری لازم را داشت.
حسینی ادامه داد: درصورت همکاری بیشتر ترکمنستان با ایران در کمرگ اینچه برون، می‌توان حداقل درآمد حاصل از صادرات، واردات و ترانزیت را تا ۲ برابر رقم فعلی افزایش داد.
به گفته وی، طی سه ماه نخست امسال حدود ۹۵ هزار و ۵۹۱ تن انواع کالاهای غیرنفتی از مبادی گمرکی گلستان به ارزش ۵۵ میلیون و ۶۲۰ هزار و ۹۷۷ دلار صادر شد که نسبت به‌مدت مشابه سال قبل از نظر وزنی ۲۷ درصد کاهش داشت اما از نظر ارزش دلاری ۵۸ درصد بیشتر شد ضمن اینکه در این مدت افزون بر سه هزار و ۶ تن انواع کالا به ارزش ۶ میلیون و ۴۵۶ هزار و ۶۴۸ دلار از طریق گمرک مرزی اینچه برون وارد استان شد که به لحاظ وزنی ۱۰ درصد بیشتر و به لحاظ ارزش دلاری ۳۸ درصد کمتر از مدت مشابه سال قبل است.
مدیرکل گمرکات گلستان همچنین گفت: ترکمنستان عضو کشورهای اورآسیا نیست اما همچون سدی بین ایران و این کشورها قرار دارد که با قوانین خاص خود برخی موانع را برای توسعه روابط تجاری ایران با همسایگان آسیای میانه ایجاد کرده است.
حسینی با اشاره به سفر رییس جمهور ترکمنستان به ایران و همچنین سفر چندی پیش آیت الله رییسی به ترکمنستان ابراز امیدواری کرد؛ تفاهم نامه‌های امضا شده بین ۲ کشور، بتوانند مشکلات و موانع اشاره شده را برطرف نماید.
وی همچنین بابیان اینکه در بحث جابجایی بار از طریق خطوط ریلی مشکلی در گمرک اینچه برون وجود ندارد، بیان داشت: برخی کمبودهای زیرساختی در حوزه راه آهن اینچه برون وجود دارد که در صورت رفع در افزایش حجم جابجایی بار و توسعه مبادلات تجاری باکشورهای اورآسیا تاثیر مستقیم دارد.
اینچه برون خارج کننده اقتصاد گلستان از بن بست است
مدیرکل راه آهن شمال شرق ۲ (گلستان) نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به ظرفیت‌ها و زیرساخت‌های موجود در اینچه‌برون گفت: مرکز لجستیک این منطقه محل اتصال کشورهای آسیای میانه به ایران از طریق اینچه برون است که اهمیت بسیار زیادی از نظر تزانزیت بار و کالای کشورهای اشاره شده و اورآسیا به مقصد آبهای آزاد و اروپا دارد.
محسن اعتماد افزود: تا سال ۹۳ که براساس توافق “کیتی آی” راه آهن بین المللی اینچه برون – ترکمنستان – قزاقستان افتتاح شد که به سبب کم توجهی در سال‌های گذشته به ایجاد زیرساخت‌ها در اینچه برون که قرار بود نقش تزانزیت بین المللی ایفا کند، در بهره‌برداری از این خط ریلی توفق خاصی عاید استان گلستان و کشورمان نشد.
وی اضافه کرد: اما طی یک سال گذشته و با حمایت‌های دولت سیزدهم افزون بر ۱۵۰۰ میلیارد ریال اعتبار جذب و صرف اجرای پروژه‌های مختلفی از جمله “ایجاد پنج محوطه تخلیه و بارگیری کالا، اتصال خط عریض به کشور ترکمنستان، مونتاژ لوکوموتیو عریض برای ایستگاه اینچه‌برون، احداث ۲ ساختمان برای پلیس و مرزبانی و یک دهنه پل مرزبانی و ایجاد تونل‌های ضدعفونی عریض و نرمال شد.
اعتماد ادامه داد: انعقاد قرارداد سرمایه‌گذاری به ارزش تقریبی پنج هزار میلیارد ریال برای توسعه مرکز لجستیک ایستگاه اینچه برون و احداث خطوط عریض در داخل ایستگاه و تبدیل خطوط نرمال از دیگر پروزه ها و اقدمات انجام شده طی یکسال اخیر بوده است.
مدیرکل راه آهن شمال شرق ۲ همچنین گفت: علاوه بر اقدامات عمرانی اشاره شده، میزان حمل بار صادرات و واردات بویژه صادرات از ایستگاه راه آهن اینچه برون افزایش پیدا کرد و طی سال ۱۴۰۰ افزون بر ۴۰۰ هزار تن بار صادرات انجام شد که در مقایسه با سال‌های قبل از رشد چندین برابری برخوردار بود.
وی ادامه داد: با همه این اقدامات و حجم صادرات اما هنوز منطقه اینچه برون با برخی کمبودهای زیرساختی حقوقی، ثبتی و سرمایه گذاری مواجه است که باید با همراهی و همکاری دیگر سازمان‌ها و ارگان‌های گلستان با رفع این موانع شرایط را برای سرمایه‌گذاری بیشتر در این منطقه برای احداث “انبارها، سوله‌ها، سیلوها، محوطه‌های متعدد تخلیه بار و کارهای لجستیکی فراهم کنیم تا پازل زیرساخت‌های اینچه برون تکمیل شود.
اعتماد یاداور شد: درسال ۹۳ که خط ریلی بین المللی اینچه برون افتتاح شد هدف گذاری صورت گرفته تزانزیت، صادرات و واردات کالا برای افق ۱۴۰۴ هفت میلیون تن پیش بینی شده که اکنون فاصله زیادی با این هدف تعیین شده داریم و علت اصلی آن هم کم توجهی و غفلت به ایجاد زیرساخت‌های مورد نیاز در این بخش بوده است.
وی اضافه کرد: هم اکنون ۶۵۰ هکتار زمین متعلق به راه آهن در ایستگاه اینچه برون موجود است تا به سرمایه‌گذاران ذیصلاح و با اهلیت واگذار شود ضمن اینکه تاکنون چند بار فراخوان برای جذب سرمایه گذار انجام شده و از خبرنگاران و رسانه‌های ارتباط جمعی گلستان نیز درخواست داریم همراهی کنند دیگر سازمان‌ها هم پای کار بیایند تا زیرساخت‌های این منطقه سریعتر فراهم شود.
مدیرکل راه آهن گلستان همچنین گفت: موضوع بسیار مهم دیگر هدف‌گذاری در آسیای میانه بویژه در کشور قزاقستان به‌عنوان انبار غله و پنجمین کشور تولید کننده گندم جهان است که باید تلاش کنیم بخشی از بار و صادرات این کشور را از طریق اینچه برون تزانیت شود.
اعتماد افزود: متاسفانه در سالیان گذشته به سبب عدم انجام اقدامات به موقع زیرساختی در اینچه برون، برخی کشورهای همسایه نسبت به ایجاد کریدرورهای “بای بست” اقدام کردند که اگر ما زودتر نسبت به ایجاد زیرساخت ها اقدام نکنیم از موهبت الهی و مزایای مرز اینچه برون بی بهره خواهیم ماند.
وی اضافه کرد: قرار بود راه آهن بین المللی اینچه برون نقش ترانزیتی داشته باشد برای توسعه اقتصاد کشور در کلان کشور و خارج کردن گلستان از بن بست اقتصادی اما فعلا چنین هدفی محقق نشده و امیدواریم برای عبور از شرایط فعلی تلاش‌ها و اقدامات مضاعف شود.
اعتماد تصریح کرد: قزاقستان برای ما هدف بزرگی است که باید بتوانیم از ظرفیت آن مطابق توافق نامه‌هایی که بین سران دو کشور منعقد شده، با فعال کردن بیشتر کریدور ریلی اینچه برون استفاده کنیم.
مدیرکل راه آهن شمال شرق ۲ (گلستان) ادامه داد: باتوجه به دیپلماسی اقتصادی دولت آیت الله رییسی با کشورهای همسایه، مدیرعامل راه آهن نیز در ارتباط با کشورهای قزاقستان و ترکمنستان اقدامات خوبی انجام داد که قرار شده بارهای متعدد از این کشورها به مقصد اروپا از مرز اینچه برون عبور کنند که چندی پیش یک بار از قزاقستان به ترکیه انجام شد.
وی بابیان اینکه عبور بارهای تزانزیت کشورهای آسیای میانه از راه آهن اینچه برون به مقصد کشورهای اروپایی یا حوزه خلیج فارس ادامه خواهد داشت، گفت: به ازای هر ۲ تا سه هزار تن تخلیه بار در اینچه برون یک شغل ثابت مستقیم برای اهالی مرزنشین ایجاد می شود که درحال حاضر ۲۰۰ کارگر در امر تخلیه و بارگیری مشغول فعالیت هستند.
کمبودهای زیرساختی منطقه آزاد اینچه برون
یکی از مهمترین کمبودهای زیرساختی منطقه آزاد تجاری – صنعتی اینچه برون طرح راه‌آهن “اینچه برون – گنبد – آزادشهر – شاهرود” و اتصال آن به کریدور ریلی شمال – جنوب است که به اعتقاد کارشناسان اقتصادی مهمترین حلقه مفقوده در ایجاد زیرساخت‌های توسعه‌ای گلستان بوده و احداث آن نقش موثری در توسعه اقتصادی و صادرات غیرنفتی این استان به کشورهای شرق و مرکز آسیا خواهد داشت.
اگرچه در وضعیت فعلی اینچه برون از طریق خط ریلی به گرگان – ساری – گدوگ و گرمسار با کریدور شمال – جنوب ارتباط دارد اما به گفته مدیرکل گمرکات گلستان این خط ریلی مشکلاتی خاص خود را دارد.
سیدابراهیم حسینی در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت که اجرای خط آهن اینچه برون – گنبدکاووس – آزادشهر – شاهرود دارای مزایای بسیاری از جمله کوتاهتر شدن مسیر رسیدن به راه آهن شمال – جنوب، کاهش هزینه‌های ترانزیت و حمل بار و عبور آسان واگن‌های کشورهای آسیای میانه و چین از خطوط ریلی ایران است.
وی اضافه کرد: با اجرای این مسیر علاوه بر برخورداری برخی شهرهای منطقه از خط راه آهن، امکان صادرات از این شهرها به کشورهای آسیای میانه از طریق مرز اینچه برون میسر می‌شود ضمن اینکه خط فعلی راه آهن اینچه برون – گرمسار به دلیل برخی مشکلات فنی، طولانی بودن مسیر و نیز کوهستانی بودن و ارتفاع کم تونل‌های آن، امکان عبور واگن‌های تاج دار کشور ترکمنستان، قزاقستان و چین را ندارد.
حسینی، اجرای خط آهن اینچه برون – گنبد – آزادشهر – شاهرود – طبس را از نیازهای ضروری منطقه اینچه برون دانست و گفت: کوتاهتر شدن مسیر رسیدن به راه آهن شمال – جنوب، کاهش هزینه‌های ترانزیت و حمل بار و عبور آسان واگن‌های کشورهای آسیای میانه و چین از خطوط ریلی ایران از جمله مزایای اجرای این طرح است.
به گفته وی، با اجرای این مسیر ریلی علاوه بر برخورداری برخی شهرهای منطقه از خط راه آهن، امکان صادرات از این شهرها به کشورهای آسیای میانه از طریق مرز اینچه برون میسر می‌شود.
مدیرکل گمرکات گلستان ادامه داد: خط فعلی راه آهن اینچه برون – گرمسار به دلیل برخی مشکلات فنی، طولانی بودن مسیر و کوهستانی بودن و ارتفاع کم تونل‌های آن، امکان عبور واگن‌های تاج دار کشور ترکمنستان، قزاقستان و چین را ندارد.
اتصال ریلی کریدور شمال به جنوب گلستان را از بن بست اقتصادی خارج می‌کند
معاون مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی وزارت راه و شهرسازی با اشاره به ضرورت بروزرسانی مطالعات احداث مسیر ریلی اینچه‌برون – شاهرود گفت: اتصال ریلی کریدور شمال به جنوب گلستان را از بن بست اقتصادی خارج می‌کند.
بهروز رحمانی ۱۱ تیر امسال در جلسه بررسی کریدور ریلی شمال – جنوب در گرگان اظهار داشت: راه اندازی این خط ریلی علاوه بر تضمین امنیت غذایی کشور می‌تواند گره‌گشای بسیاری از مشکلات اقتصادی گلستان باشد.
وی افزود: در ۱۲ سال گذشته سه فقره مطالعه در خصوص اجرای این مسیر ریلی انجام شد که نتایج آن باید به روزرسانی شود.
رحمانی ادامه داد: در صورت ارسال تفاهم‌نامه بین استانداری و سرمایه گذاران بخش خصوصی و اعلام نظر مثبت محیط زیست و پدافند غیرعامل، این پروژه حداکثر ظرف مدت ۱۰ روز برای کسب ردیف اعتباری ویژه به سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور فرستاده می شود.
وی تاکید کرد: حساسیت به موضوعات زیست محیطی در گلستان پررنگ تر از سایر مناطق کشور است و به همین دلیل برای اجرای این پروژه باید دغدغه محیط زیستی احصا شده و جلب همراهی سازمان های مردم نهاد هم در دستور کار قرار بگیرد.
به گزارش ایرنا، اتصال مسیر ریلی گلستان به خط آهن منتهی به خلیج فارس از مصوبات سفر اسفند ماه سال گذشته آیت الله رئیسی به گلستان بود که مقرر شد پس از مطالعات کارشناسان و تعیین مسیر این پروژه موضوع با پیش‌بینی اعتبار در بودجه سال ۱۴۰۲ در دستور کار قرار بگیرد.
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی گلستان گفت : احداث مسیر ریلی اینچه برون – گنبدکاووس – آزاد شهر و شاهرود به دلیل نقش آن در توسعه اقتصادی باید شتاب گیرد.
علی محمد چوپانی افزود: احداث این مسیر ریلی حدود ۵۰۰ کیلومتر طول جابجایی کالا را از گمرک اینچه برون به گرمسار کوتاه می کند و صرفه اقتصادی فراوانی برای استان و کشور در پی خواهد داشت.
وی بر امتداد ایجاد خط عریض ریلی به منطقه آزاد تجاری – صنعتی اینچه برون با هدف تسریع در تخلیه و بارگیری کالا و حمایت از سرمایه گذاران برای شتاب در ایجاد زیرساخت های این منطقه تاکید کرد.
احداث مسیر ریلی اینچه‌برون – شاهرود نیازمند ردیف اعتباری ویژه است
استاندار گلستان هم گفت که برای اجرایی شدن مصوبه رییس جمهور در احداث مسیر ریلی اینچه برون – گنبد – آزادشهر شاهرود از ظرفیت استان درسطح ملی استفاده خواهیم کرد تا این طرح در بودجه ۱۴۰۲ دارای ردیف اعتباری خاص شود.
علی محمد زنگانه افزوده بود : وضعیت صنعت ترانزیت در گلستان تناسبی با ظرفیت‌های این خطه ندارد و برای رسیدن به جایگاه مطلوب ضرورت دارد تا مصوبه رئیس جمهور در خصوص اتصال ریلی گلستان به کریدور شمال جنوب هر چه سریعتر اجرا شود.
وی افزود: پتانسیل کشورهای حاشیه شرق خزر مانند قزاقستان فرصت مغتنمی است تا از محل ترانزیت غلات و سنگ های معدنی این کشور زمینه رشد و پویایی اقتصاد و افزایش سرانه درآمدی مردم گلستان را فراهم کنیم.
وی ادامه داد: به اعتقاد کارشناسان یکی از مسیرهای ریلی مطلوب برای اتصال و کریدور شمال جنوب، احداث خط آهن اینچه برون -آزادشهر و شاهرود است که هزینه جابجایی کالا و مسافت انتقال مرسولات را به طرز چشمگیری کاهش می دهند.
زنگانه ادامه داد: خط ریلی فعلی از مسیر گدوک علاوه بر طولانی بودن ،به سبب برخی ملاحظات فنی مانند فرسودگی ریلی، محدودیتهای تونل ، ملاحظات در مقاومت ابنیه و پل، جوابگوی نیاز مشتریان و بازرگانان کشورهای منطقه و البته بازرگانان نیست.
استاندار گلستان تصریح کرد: در بخش سرمایه گذاری برای پروژه ریلی اینچه برون – گنبد – آزادشهر – شاهرود گزینه‌های مختلف سرمایه‌گذاری فرا روی استان قرار دارد که از آن جمله می‌توان به آمادگی ذوب آهن اصفهان در مشارکت در اجرای این طرح ، امضای تفاهم نامه با سرمایه گذاری چینی و البته کنسرسیوم مشترک از فعالان بخش خصوصی عضو اتاق بازرگانی گلستان اشاره کرد تا هر چه سریعتر این مصوبه رئیس جمهور اجرایی شود.
زنگانه تاکید کرد: برای اجرایی شدن این مصوبه دست یاری به سوی همه نمایندگان و دلسوزان گلستانی دراز خواهیم کرد و اجازه نخواهیم داد این مطالبه به حق مردم ابتر بماند.
وی اضافه کرد: احداث این مسیر می‌تواند زمینه افزایش تبادلات تجاری و مراودات بین ایران و کشورهای آسیایی است را فراهم کند.
به هرحال به نظر می‌رسد توجه به اینچه برون و زیرساخت‌های موجود آن و اهتمام به منطقه آزاد تجاری – صنعتی و فراهم کردن زیرساخت‌های آن نیازمند عزم ملی دولت و کارگزاران آن دارد اگرچه با روی کارآمدن دولت سیزدهم و نگاه‌های آن به این منطقه در راستای دیپلماسی اقتصادی و توسعه روابط با کشورهای همسایه، آینده‌ای روشن در انتظار مردمان گلستان و توسعه اقتصادی این استان قرار داده است.
از سویی دیگر هر گونه کم توجهی و غفلت از این ظرفیت مهم بویژه خط ریلی بین المللی اینچه برون – ترکمنستان – قزاقستان به گفته مدیرکل راه آهن شمال شرق ۲ (گلستان) سبب از دست رفتن فرصت توسعه اقتصادی منطقه و کشور خواهد شد چراکه هم اکنون برخی کشورهای همسایه و آسیایی با ایجاد خطوط ریلی درحال جایگزین کردن خط ریلی جدید به جای راه آهن اینچه برون هستند.
محسن اعتماد پنج آذر ۱۴۰۰ در جریان بازدید وزیر امور اقتصادی و دارایی از ایستگاه راه آهن اینچه برون عواقب کم توجهی به این خط ریلی را گوشزد کرد و افزود: با وجود اینکه خط ریلی بین المللی و ۹۲۴ کیلومتری اینچه برون – ترکمنستان – قزاقستان مزایای زیادی برای کشورهای آسیای میانه تا شرق آسیا دارد و آنها را سریعتر به آبهای آزاد و کشورهای هدف می‌رساند اما برخی از این کشورها در حال احداث خطوط ریلی و کریدوری جدید هستند.
وی اضافه کرد: هم اکنون پنج کریدور جدید ریلی شامل کریدور چین – اروپا، کریدور لاجورد (لاپیس لازولی)، کریدور اقتصادی چین – پاکستان، کریدور ترانزیتی روسیه – پاکستان و کریدور شمال دریای خزر توسط کشورهای منطقه درحال احداث یا توافقنامه اجرایی آن درحال منعقد شدن است که درصورت نهایی شدن و بهره‌برداری از آنها بخش زیادی از ظرفیت ریلی اینچه‌برون خالی خواهد ماند.
نظر شما چیست ؟