بسم الله الرحمن الرحیم
فبشّر عبادی الذین یستمعون القول ویتبعون أحسنه.
جناب آقای دکتر عارف (عضو محترم مجمع تشخیص مصلحت نظام، عضو محترم شورای عالی انقلاب فرهنگی)
با سلام و احترام
تشریف فرمایی جنابعالی و هیئت همراه را به ترکمن صحرا، شهرستان گنبد کاووس خیر مقدم عرض میکنیم. امید داریم حضور مغتنم شما در این منطقه به شناخت هرچه بیشتر جنابعالی از این منطقه و ایجاد پیوندی وثیقتر و استوارتر میان دلسوزان نظام اسلامی و به ویژه اصلاح طلبان یا فعّالان سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی این منطقه ی همیشه اصلاح طلب منجر گردد.
آنچه در بندهای مختلف ذیلاً به استحضار جنابعالی میرسد حاصل جمع بندی دیدگاههای فعّالان دلسوز ترکمن صحراست که امیدواریم بتواند تصویری اجمالی از وضعیت، فرصتها و تهدیدها به دست دهد:
1- ترکمنها مرزبانان غیور میهن اسلامیاند. به برکت ایمان و اخلاص این مرزبانان، به حمدالله این مرز امنترین و استوارترین مرز میهن است و چشمانداز کنونی نشان میدهد در حال و آینده هیچ خللی این مرز را تهدید نخواهد کرد. ضروری است مسئولان ارشد نظام، برخی محدودیتهای ناشی از احتیاط در استقرار برخی صنایع و مراکز حسّاس در مناطق مرزی را به نحوی جبران کنند و با ایجاد اشتغال در این مناطق، روستاهای مرزی را که درپی مهاجرت جمعیت جوان جویای کار در حال تخلیه ی جمعیتی به سوی کلان شهر ها است، آباد و پرجمعیت نگه دارند.
2- ترکمن صحرا عرصه ی همزیستی برادرانۀ اقوام و مذاهب مختلف است. این برادری و اتّحاد که به یمن مجاهدت و تلاش علما و بزرگان حاصل شده است، میتواند در وضعیت پرتنش جهان اسلام که متأسفانه صحنۀ برادرکشی و تفرّق گشته است، بهعنوان نمونه معرّفی گردد. اما پیشتر از آن لازم است با گسترش اعتماد به اقوام و پیروان مذاهب اسلامی، این برادری بیش از پیش تحکیم و توسعه یابد.
3- ترکمنان ایران به ایرانیبودن خود افتخار میکنند و از اینکه در کشوری زندگی میکنند که دین مبین اسلام را منشأ و خاستگاه قوانین خود قرار داده است، خداوند بزرگ را شاکرند. اینان شناخت عمیق، دقیق و همهجانبهای از فرهنگ و مردمان آنسوی مرز در ترکمنستان دارند. بر دولتمردان است که این استعداد را فرصتی مغتنم بشمارند و از برادران ترکمن ایرانی خود برای گسترش روابط فرهنگی، سیاسی و اقتصادی خود در آنسوی مرزها بهره گیرند. بیگمان گسترش مراودات و روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی با ترکمنستان که برای کشور ما پل آسیای میانه نیز محسوب میگردد، برکات گوناگون سیاسی، امنیتی و اقتصادی به همراه خواهد داشت.
4- ترکمن صحرا قطب مهم کشاورزی کشور است. به ویژه رتبۀ ممتازی در تولید محصول راهبردی گندم دارد. متأسفانه اغلب محصول گندم این دشت وسیع، از کشت دیم حاصل میشود و هنوز برنامۀ کارآمدی برای مهار روانآبهای منطقه و هدایت آن برای آبیاری مزارع تدوین و اجرا نشده است. تولید دانههای روغنی نیز با نوسان حمایتهای دولت وضعیت باثباتی ندارد. پنبۀ ترکمنصحرا، این طلای سفید که از شهرت جهانی برخوردار بود، دیگر نمودی ندارد و به ویژه نبود صنایع مرتبط در منطقه و نارسایی تحقیقات کشاورزی در تولید بذرهای مناسب، مزارع پنبه را به خاطرهای دور تبدیل کرده است. محصولات باغی، فصلی و جالیزی نیز بهدلیل دلالبازی و ضعف تعاونیهای کشاورزی برای کشاورزان، این زحمتکشان اصلی عرصۀ تولید، مقرون به صرفه نیست و به نوعی قمار عاشقانه تبدیل شده است. ضعفهای کاملاً آشکاری در مدیریت کشاورزی دیده میشود؛ بهگونهای که به نظر نمیرسد حتی با تعطیلی ادارات کشاورزی، وضعیت کشاورزی منطقه از این بدتر شود. با وجود این که استان گلستان میزبان یکی از دانشگاههای تخصّصی در زمینۀ کشاورزی و منابع طبیعی است، فایدۀ عملی این مرکز بزرگ آموزشی و پژوهشی در کشاورزی منطقه و کشور چندان مشهود نیست. با اینکه ترکمنصحرا منطقهای کشاورزی محسوب میشود، صنایع کشاورزی و تغذیه در این منطقه اصلاً درخور استعداد موجود نیست.
این منطقه تأمینکنندۀ بخش مهمی از فرآوردههای دامی کشور است اما در این زمینه هم مشکلات جدی وجود دارد که میتوان به نبود صنایع تبدیلی و ضعف مدیریت اشاره کرد.
4- ترکمنصحرا از منابع طبیعی غنی خدادادی برخوردار است. متأسفانه انسان دستکاریها و دستاندازیهای مخرّبی در این نعمت خداداد کرده است وبعضی از این منابع مانند جنگلها در معرض تاراجهای مختلف بوده است؛ و برخی عوامل نیزدر تخریب این منابع کوشیدهاند. نتایج ناگوار این تخریب حتی برای مردمان عادی نیز مشهود است.
6- ترکمنصحرا نمایشگاه تاریخ و عرصۀ شکلگیری تمدّنهای قدیم است. نمونه را میتوان به شهر باستانی جرجان، برج تاریخی قابوس، دیوار بزرگ قزل آلانگ و مزارهای باستانی اطراف مقبرۀ خالد نبی (ع) اشاره کرد. این آثار تاریخی و باستانی درکنار جلوههای رنگرنگ طبیعت بکر و زیبا و صنایع دستی منحصربه فرد، ترکمن صحرا را به منطقهای بسیار مستعدّ صنعت گردشگری تبدیل کرده است. افسوس که نبود زیرساختهای حیاتی این صنعت، حتی گردشگرانی را که به شوق بهرهمندی از این جاذبهها به این دیار سفر میکنند، بدون اقامت طولانی وادار به ترک منطقه میکند.
7- صنایع دستی ترکمنصحرا شهرت جهانی دارد. کدام ایرانی است که دستکم یک جفت پشتی ترکمنی در خانه نداشته باشد یا دستکم نقشهای اصیل قالی ترکمن را نشناسد. متأسفانه امروزه دیگر این صنعت مقرون به صرفه نیست. دیگر دختران روستا قالیبافی را نمیآموزند چون میدانند چنین مهارتی نقشی در اقتصاد خانواده ندارد. باز هم ضعف مدیریت در این زمینه بیداد میکند.
8- ترکمن صحرا معدن استعدادهای ورزشی است. دستکم در چند ورزش ازجمله والیبال، اسبدوانی و دو و میدانی جزو غنیترین مناطق کشور شمرده میشود. اخیراً حتی در فوتبال نیز سردار آزمون، پدیدۀ جوان فوتبال دل میلیونها ایرانی را با گلهای خود شاد کرد. متأسفانه در ورزشهایی که رو به حرفهای شدن دارند، حامی مالی نیرومندی در خود منطقه نیست. صنایع ملّی و مؤسسات مالی بزرگ ملّی نیز چندان علاقهای به حمایت از این ورزش در این منطقه نشان نمیدهند. والیبال ترکمنصحرا هرسال در دقایق پایانی خود را مهیای حضور در لیگ میکند و تا به مرز آمادگی برسد، نیمی از فصل ورزشی سپری شده است. بر اینها باید مشکل بزرگ و مزمن نبود یا کمبود زیرساختهای ورزشی در بخش تأسیسات را نیز افزود که اصلاً پاسخگوی خیل علاقهمندان در این منطقۀ ورزشی نیست. نگهداری برخی مجموعههای موجود مانند مجموعۀ سوارکاری گنبدکاووس نیز به درستی انجام نمیشود. ورزش همگانی، ورزش آموزشگاهی و ورزش روستایی آسیبهای جدی دیده است و دیگر نمیتواند درمقابل تهدیداتی که نسل جوان و نوجوان را نشانه رفته است، عرض اندام کند. گورش، ورزش سنّتی ترکمنها در معرض فراموشی است.
9- اگر به وضعیت صنعت در ترکمنصحرا بنگریم با آماری ناامیدکننده روبه رو خواهیم شد. این منطقه میزبان هیچ صنعت راهبردی مهمی نیست. صنایع پراکندهای که وجود دارد، با مشکلات عدیدهای مواجه است که شرح آن مجالی مستقل میطلبد. از این رو، طبیعی است که با سیل مهاجرت فصلی جوانان به شهرهای بزرگ مواجه باشیم که این خود زمینه ساز مشکلات و مسائل فرهنگی و اجتماعی عمیقتری است.
10- فصل مشترک همۀ مشکلات این منطقه ضعف مدیریت است. ما با نگاهی اصولی هرگونه سهمخواهی را در گماردن مدیران رد میکنیم. نمیگوییم مدیران منطقهای که اکثر جمعیتش ترکمن است باید ترکمن باشند. ما میگوییم باید مدیران را بر مبنای تخصص منصوب کرد. طبیعی است که در این صورت، گروهی از برادران ترکمن نیز در مصدر امور قرار خواهند گرفت و با نگاه دردآشنای خود منشأ خدمات بزرگی خواهند شد. لذا انتظار می رود از فارغ التحصیلان مقاطع دکترا در مراکز علمی دانشگاهی بیشتر استفاده گردد؛ تا در رشد و ارتقای علمی این منطقه سهیم باشند. همچنین به علت واقع شدن این منطقه به عنوان قطب سرطان کشور، به یک مرکز رادیو تراپی و متخصص آنکلولوژیست نیاز شدیدی احساس می شود. اجرای اصول مغفول مانده ی قانون اساسی نیز آرزوی دیرینه ی ما است.
11- با وجود همۀ مشکلات، ترکمنصحرا به یمن مردم دیندار و آگاه خود استوار و مغرور ایستاده است. مشکلات و نارساییها ما را از انقلاب دور نمیسازد بلکه وامیدارد به اصلاح امور و تدبیر آن بیاندیشیم. از این روست که در تمام انتخاباتها به ویژه انتخابات ریاستجمهوری ترکمنصحرا از خاستگاههای اصلی رأی به جریان اصلاحطلبی بوده است. به نظر میرسد این روند تاکنون قدری یک طرفه بوده است. آنقدَر که ترکمنصحرا به جریان اصلاحطلبی در کشور کمک کرده است، ازسوی اصلاحطلبان عنایت و توجّه کافی ندیده است. لازم به نظر میرسد تعامل دائمی و مجرای ارتباطی همیشگی میان این دو شکل گیرد. بایسته است افکار، ایدهها و برنامهها در فضایی توأم با احترام و تکریم مبادله شود. دیگر تماس صِرف با نخبگان کافی نیست. جمعیت ترکمنصحرا امروز باسواد و آگاه است و نگاههای قیّممآبانه را برنمیتابد. پیوند دائمی جریان اصلاحطلبی با این منطقۀ همیشه اصلاحطلب، امروز یک انتخاب نیست، ضرورتی انکارناپذیر است.
مجمع حامیان دکتر روحانی در ترکمن صحرا
دبیر مجمع: دکتر حکیم کوچکی
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
با توجه به آن که امکان موافقت یا مخالفت با محتوای نظرات وجود دارد، معمولا نظراتی که محتوای مشابه دارند، انتشار نمییابند.
نظرات منتشر شده مخاطبین به منزله تایید یا رد آن توسط تورکمننیوز نیست و تنها در جهت رعایت حقوق نظر دهندگان انتشار مییابد.