امروز : جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳

|

دمای هوای شهر

  • کد خبر :

    76751

  • /
  • تاریخ و ساعت :

    14:16 | ۱۷ خرداد ۱۳۹۹

  • /
  • دسته بندی :

  • پ

ولی محمد خوجه دده قورت ترکمن نیوز 169x300 - گفتگو با استاد"حاج ولی محمد خوجه" کاشف نسخه خطی «دده قورقوت»ترکمن نیوز:    قربان حاجی مخمی خبرنگار نشریه اقتصاد گلستان با “حاج ولی محمد خوجه کاشف” نسخه خطی «دده قورقوت» گفتگویی انجام داد که در اینجا می خوانید.

استاد حاج ولی محمد خوجه کاشف نسخه خطی«دده قورقوت» را قبلاً نمی شناختم و از چندی پیش چند بار به صورت کوتاه با ایشان هم صحبت شدم.

فردی آرام، کم حرف، متین و باوقار است. وقتی با وی هم کلام می شوم، احساس آرامش می کنم. مهمان نوازی او ورد زبان خاص و عام است و سفره اش همیشه پهن است. به حرف ها و صحبت هایت خوب و با دقت گوش می دهد و به سئوالات مطرح شده، پاسخ های کوتاه و منطقی می دهد. به هرحال، با وی گفتگوی اختصاصی را انجام داده ایم که ماحصل آن در پی می آید:

لطفاً خودتان را به خوانندگان ما معرفی نمایید؟

با عرض سلام و ادب و احترام حضور خوانندگان محترم هفته نامه اقتصاد گلستان، اینجانب “ولی محمد خوجه” فرزند عبدی جان آخوند متولد سال 1328 هجری شمسی در گنبدکاووس می باشم.

استاد، اگر امکان داشته باشد، در خصوص سادات خوجه برای خوانندگان عزیز ما اطلاعات بدهید؟

سادات خوجه به طایفه ای از ترکمن ها گفته می شود که جد بزرگشان سید ابراهیم فرزند امام موسی کاظم و از نوادگان حضرت علی (ع) می باشد و از طریق حضرت فاطمه (س) به حضرت محمد (ص) می رسند و به همین سبب اولاد پیامبر(ص) خوانده می شوند.

لطفاً در مورد رشته اصلی و تخصصی خود سخن به میان آورید؟

تخصص من امور فنی مربوط به نصب، راه اندازی و نگه داری ماشین آلات دوخت در کارخانجات تولید البسه می باشد و به همین دلیل سرپرست فنی 7 کارخانه تولیدی لباس، زیر نظر وزارت صنایع و معادن بودم و از آن طریق بازنشسته شدم.

ولی محمد خوجه دده قورت.jpg ترکمن نیوز۲ 300x204 - گفتگو با استاد"حاج ولی محمد خوجه" کاشف نسخه خطی «دده قورقوت»

اخیراً مردم ترکمن صحرا و منطقه در رابطه با کتاب “دده قورقوت” در محافل و جلسات مختلف صحبت می کنند، موضوع چیست؟

من سومین نسخه خطی “دده قورقوت” را در سال 1397 یافتم و به مردم ترکمن صحرا تقدیم کردم. یک نسخه از آن در واتیکان می باشد که حاوی6 داستان (حکایت) است. نسخه دیگر آن در درسدن آلمان است و حاوی12 داستان است. کتابی که من یافتم، حاوی13 الی14 داستان می باشد که حکایت سیزدهم آن داستان کشتن اژدهای7 سر توسط “قازان سالار” می باشد. نسبت به نسخه های پیشین، مزیت کتابی که من یافتم، بودن 1 الی2 داستان اضافی است.

اجداد شما قبلاً در کدام منطقه یا کشور زندگی می کرده است و چگونه وارد ایران شده و اولین بار در کجای کشور اسلامی ایران سکونت کرده است و اکنون در کجا سکونت دارید؟

اجدادم در سال های دور در منقشلاق زندگی می کردند و حدود200 سال پیش به ترکمنستان مهاجرت کرده و در استان بالقان، روستای قوشه اوبه مستقر شدند و پس از روی کار آمدن کمونیست ها به ایران مهاجرت کرده و در جنوب گنبدکاووس محله چای بویین ساکن شدند و اکنون نیز در همین محله سکونت داریم.

استاد خوجه تا کنون قبل از کشف دده قورقوت به چند کشور سفر کردید؟ و در صورت مثبت بودن برای انجام چه کاری سفر می کردید؟

در سنین جوانی، اولین بار سفر خارجی خود را به سرزمین وحی انجام دادم و یک سال بعد از آن از طریق بورسیه وزارت صنایع برای تحصیل به اروپا اعزام شدم، در این سفر دوره های تخصصی خود را در کشورهای دانمارک، سوئد و آلمان گذراندم و چندی بعد به عنوان کارشناس فنی به چند کشور اروپایی دیگر از جمله انگلستان، ایتالیا، نروژ، بلغارستان، لهستان، اوکراین و فنلاند اعزام شدم و قبل از بازنشستگی نیز جهت بازدید از کارخانجات تولید ماشین آلات دوخت به کشور چین نیز اعزام شدم.

در میان این سفرها برای امور زیارتی5 بار به سفرحج عمره، سوریه، عراق و لبنان همراه با خانواده شرفیاب شدم. بنده برای تحقیق در مورد شجره سادات خوجه و البته یافتن کتب نایاب به چند کشور دیگر از جمله ترکیه، صربستان، ازبکستان، قیرقیزستان، افغانستان، پاکستان، امارات متحده عربی (دوبی) و چندین بار به ترکمنستان و قزاقستان سفر کردم.

آیا بعد از کشف مجموعه “دده قورقوت” از داخل کشور و خارج کشور دعوت شده اید؟ لطفاً توضیحات کاملی را مبذول فرمایید؟

بله، پس از کشف کتاب «قورقوت آتا» چند بار به کشورهای ترکیه، قزاقستان، قیرقیزستان، ترکمنستان و کوزوو و در ایران به شهرهای تبریز و تهران دعوت شدم.

آیا این کتاب متعلق و یا مربوط به ترک و ترکمن است؟ و آیا ادبیات ترکی و ترکمنی فاصله کمی از نظر زبانی می باشند و یا اینکه منظور از ترک، کدام ترک است؟ ترک های ایرانی و یا ترکیه ای؟ کدامیک؟

این کتاب متعلق به تمام ترک زبانها است. در زمان نگارش آن ترکی استانبولی یا آذری یا ترکمنی وجود نداشته، بلکه یک زبان واحد بین ترک ها بوده و نگارش این کتاب نیز به آن زبان یعنی زبان جغتایی، زبان بین ترکی آذری و ترکمنی، انجام شده است.

استاد خوجه شایع گردیده که شما دارای کتابخانه ای مشتمل به کتاب های قدیمی می باشید و تا کنون از نواحی مختلف ایران اسلامی به کتابخانه شما مراجعه کرده اند، اگر پاسخ مثبت است، لطفاً در این مورد به ویژه به تعدادی از افراد نامی و مشهور مراجعه کنندگان اشاره و آنها را برایمان معرفی کنید؟

من طبق خواسته پدرم حدود 40 سال کتاب های دست نویس و چاپ قدیم را جمع آوری کرده و در این راستا، کتابخانه ای را دایر کردم. چنانچه کتابی کمیاب بوده باشد، آن را اسکن و کپی کرده و بین بزرگان علم پخش کردم و اصل کتاب را در کتابخانه ام ذخیره کردم.

هم اکنون کتابخانه ای کم نظیر دارم که خیلی از علم دوستان و مسئولین علاقمند به کتاب، به کتابخانه من مراجعه کرده و از آن استفاده می کنند.

استاد خوجه در پایان اگر چنانچه مطالب ناگفته ای باقیمانده باشد، در خدمت شما هستیم؟

در پایان، از استادانی که در این امر مرا یاری کردند، تشکر می کنم و بی شک باز هم به کمک آنها نیاز دارم و استادانی که به من کمک کردند، عبارتند از: استاد آنا دردی عنصری، دکتر شهروز آق آتابای، سرکار خانم دکتر سارا بهزاد، استاد محمد قوجقی مورخ و پژوهشگر، آنه دردی کریمی مورخ، استاد حاج حالت قربان آخوند مدرس حوزه علمیه، استاد جبار آخوند نیک نهاد مدرس حوزه علمیه حنفیه بخصوص استادان گرامی الحاج عبدالرحمان آخوند تنگلی و دکتر اراز محمد سارلی استاد دانشگاه، ناشر و محقق و مشوقین من نیز عبارتند از آقایان: مرحوم قادیر گوکلانی فرهنگی، عطا نظر برزین فرهنگی، عیدی وکیلی فعال فرهنگی، فرهاد قاضی نویسنده، هادی خرمالی نویسنده و منصور طبری شاعر و اما بزرگانی که از این کتابخانه بازدید کرده اند: مرحوم قادیر گوکلانی، دکتر یوسف آزمون مورخ، مهندس قره جه طیار نماینده مجلس گنبدکاووس و بخش داشلی برون، سرکار خانم دکترعادله کشمیری مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گلستان، آقای رضا شجاعی رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی گنبدکاووس، سرکار خانم آتابای رئیس میراث فرهنگی گنبدکاووس و خیلی از ادب دوستان آذربایجانی. من تلاش کردم ولی ثمره آن به کمک شما سروران گرامی به نتیجه رسید.

اشتراک گذاری :
اشتراک گذاری :

در تلگرام

کانال ما را دنبال کنید

در اینستاگرام

صفحه ما را دنبال کنید

مطالب مرتبط

نظرات کاربران

نظر شما چیست ؟

* پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد، منتشر نخواهد شد.
* پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیرمرتبط با خبر باشد، منتشر نخواهد شد.
* انعکاس نظر مخاطبین، به منزله تایید آنها از سوی ترکمن نیوز نیست و صرفاً به منظور احترام به نظر کاربران صورت می گیرد.

*

*
*

بالا
ترکمن نیوز