چرایی پیدایش نام ترکمن؟

مجموعه تاریخ – تورکمن نیوز:  از قرن 5 (هـ.ق) است که اغوزها موجودیت خود را با نام ترکمن نشان داده است.

امّا چرا ترکمن؟
این که چرا بعد از قرن  5(هـ.ق) اوغوز ها را ترکمن نامیدند نظریه هایی وجود دارد که به شرح آنها می پردازیم
همانطور که ذکر شد لفظ ترکمن برای اوغوزها اولین بار در قرن 5 (هـ.ق) با ظهور سلجوقیان در ماوراءالنهر معمول شد و هم اکنون نیز تمام اوغوز های جهان را ترکمن می نامند.
مینورسکی معتقد است که این واژه را سلجوقیان برای پیروان خود انتخاب کرده اند تا از اوغوزهای مخالف باز شناخته شوند
گروهی نیز معتقدند که ترکهای اوغوز ،پسوند من را به این دلیل بر واژه ترک افزودن که سایر ترک ها را مردمی غیر خالص و اصالت باخته می دانند و در مقابل ،خود  را ترک اصیل و با فرهنگی خاص می شناسند بدین جهت گفته اند:

ترکمن یعنی” ترک اصیل و واقعی من هستم “.
بعضی ها هم واژه ترک را در معنی شجاع و ساده دل گرفته اند به خاطر این که اوغوز ها مردمانی شجاع و در عین حال ساده و صمیمی بوده اند.در این صورت  پسوند (من) را ترک ترکیب کردند تا واژه ترکمن معنی ترک شجاع و ساده دل را بدهد
بعضی ها هم پسوند من را در معنی شبیه و مانند می گیرند و از ترکیب آن با  واژه ترک معنای مثل و مانند ترک را اراراده می کنند.
عده ای دیگر ازواژه ترکمن مفهوم ترک ایمان را اراده می کنند یعنی ترک هایی که به اسلام ایمان آوردند و مسلملن شدند.
امّا آنچه که احتمال صحیح بودن آن بیشتر است این است که واژه ترکمن از ترکیب ترک+من درست شده است و من،پسوند تشدید و بزرگ نمایی است.
بر همین اساس می توان گفت ترکمن یعنی کسی که بر ترک برتری دارد.

در قرن 5 (هـ.ق) اوغوزها خود را بصورت ترکمن های امروزی معرفی می کنند و نشان می دهند که در بین آنها یک نوع  حس تعاون وجود دارد.
کلمه ترکمن در دایرةالمعارف چینی بصورت تو-کو-مونگ آ؛مده است .از طرفی می توان گفت تو-کو-مونگ نام دیگر کشور آلان است که مردم اوغوز در قرن 10میلادی در آن می زیستند.
مسلمانان ماوراءالنهر به دسته ای از اوغوز های مسلمان ،لفظ ترکمن را به کار بردن که موجب تشخیص اوغوزهای مسلمان از غیر مسلمان شود.این اوغوز های مسلمان شده ،اولین دسته از اقوام ترک بودند که درآسیای مرکزی اسلام را پذیرفتند.