بخش کشاورزی ایران یکی از صنوف پر نفوس کشور است اما تشکلهای آن در بزنگاهها و در مواقع ضروری خیلی به نفع کشاورزان وارد عمل نمیشوند.
تشکلهایی مانند خانهی کشاورز، بنیاد تولید کنندگان گندم، انجمن تولید کنندگان بذر، نظام صنفی کارهای کشاورزی که در سطح شهرستانها و استان و کشور نمایندگی دارند. امروز در مورد مشکلات کشاورزان سکوت کردهاند. یا فریاد آنها به سمع و اطلاع کشاورزان نمیرسد.
من در مورد کمبود و گرانی بذر گندم با سه نفر از صاحب نظران این رشته صحبت کردم که در ذیل نظرهمهی آنها را با خوانندگان در میان میگزارم و در پایان نظر خودم را هم مینویسم.
یکم : یکی از متخصصان کشاورزی علت کمبود بذر را ناشی از ضعف مدیریت این نهاد میداند. او معتقد است چون پارسال مقداری بذر اصلاح شده در دست دولت ماند. امسال به خاطر ترس و جلوگیری از تکرار وضعیت پارسال خرید بذر را برای همه آزاد گذاشتند. هر کس با نشان دادن کارت ملی میتوانست به مقدار دلخواه بذر بخرد. خیلیها از این وضعیت سوء استفاده کرده بذر بیش از مورد نیاز خریدند. الان اضافی آن را در بازار با سود بیشتری میفروشند.
دوم : یکی از مهندسان امور کشاورزی که خود را کارشناس این امور میدانست، گفت: علت کمبود بذر گندم به این دلیل است که دولت قبلاً حدود چهل درصد بذر مورد نیاز کشاورزان را تمهید میکرد و شصت درصد بذر مورد نیاز را خود کشاورزان برای فصل کشت نگه میداشتند. به این ترتیب تعادل ایجاد میشد و مشکلی پیش نمیآمد. اما امسال دولت کشاورزان را تحت فشار گذاشت به امید بالا رفتن قیمت، گندم را در انبارها نگه ندارند و به سیلوها تحویل بدهند. همین امر سبب شد اکثر کشاورزان گندم خود را به دولت بفروشند. الان اکثریت کشاورزان متقاضی بذر دولتی شدهاند که سبب کمبود بذر گندم در بازار شده است. یعنی دولت و مسئولان این طرف قضیه را فکر نکرده بودند.
سوم : نفر سوم بازاری و دلال محصولات کشاورزی است. او امسال معتقد به توطئه است و میگوید: شرکتهای تولید بذر و برخی ثروتمندان و مسئولان خدمات کشاورزی دست به یکی کردند که قیمت بذر سر به فلک بکشد. آنها از بازار خبر داشتند و میدانستند قیمت بوجاری و دانه مرغی و گندمهای شپش زده بالای چهار هزار تومان قیمت دارد. آن موقع آنها چرا باید گندم به این تمیزی و پاک شده را به 3700 تومان و 3900 تومان بفروشند. آنها برخی ثروتمندان را تشویق کردند با خرید بذر بیشتر در بازار کمبود کاذب ایجاد کنند تا به این ترتیب فروش بذر به قیمتهای بسیار بالا (در حال حاضر بذرگندم آبی کیلویی 6200 در بازار آزاد است) و سود به دست آمده را میان خود قسمت کنند. در هر کیلو 2300 تا 2500 تومان سود بادآورده.
اما من خودم علت گرانی بذر را ناشی از خرابی بازار خوراک دام میدانم. در بازار هر کالایی گران شود تقاضا بر کالاهای مشابه یا کالای جایگزین را افزایش میدهد. مثلاً گوشت قرمز گران شود بر افزایش مصرف گوشت مرغ و ماهی تاثیر میگزارد و سبب افزایش قیمت آن میشود. یا در بازار نخود کمیاب شود بر افزایش قیمت ماش و لوبیا و لپه تاثیر میگزارد. در بازارقیمت انواع خوراک دام که من با پرسِ جو بدست آوردم از این قرار است. سبوس کیلویی 4300 تومان، کنسانتره شیری متوسط 4700 تومان، کنسانتره شیری خوب 5200 تومان، یک نوع کنسانترهی دیگر 6000 تومان، جو 5000 تومان، دانه مرغی 4800 تومان، دانه جوجه پرواری پارس از 4500 تومان تا 10000 تومان. قیمت همه اینها از قیمت گندم بذری پاک شده بیشتر است. همین امر ممکن است سبب شده باشد یک عده افراد سود جو که شامهی بسیار قوی و حریصانهای دارند را تحریک کرده تا از ضعف نظارتی مسئولان سوء استفاده کرده باشند. تا با خرید گندم بیشتر در زمستان که اوج گرانی خوراک دام است. با قیمت بیشتری بفروشند. اگر دولت بذر را به کشاورزان واقعی میفروخت (آمار زمینهای زیر کشت همهی کشاورزان در خدمات کشاورزی روستاها موجود است) این بلا بر سر کشاورزان نمیآمد.
نظر شما چیست ؟