اخبار محیط زیست- تورکمن نیوز– رانش زمین و عرصه های جنگلی در جاده روستای کوهستانی زیارت گرگان بار دیگر ناتوانی بشر در برابر مخاطرات طبیعی را به اثبات رساند و سریال هشدار طبیعت برای تجاوز ، تخریب و دست اندازی به طبیعت را وارد فصل جدیدی کرد.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی ترکمنهای ایران؛ به نقل از ایرنا، پهنه سرزمینی جنوب شهر گرگان و زیارت به دلیل نزدیکی به مناطق کوهپایهای از وضعیت مطلوبتری نسبت به شهر گرگان برخوردار است و به همین دلیل اشتیاق به سرمایهگذاری در حوزه ساخت و ساز این روستا بیشتر به چشم میخورد.
ساختمان سازی و استقرار بارگذاریها غیراستاندارد در خاکهایی موسوم به خاک جنگلی و کوهستانی سبب دگرگونی در تراکم و انسجام خاک شده و احتمال رویدادهایی طبیعی همچون رانش زمین را افزایش میدهد.
در سه هفته اخیر، گرگان و روستای گردشگرپذیر زیارت شاهد 170 میلیمتر بارش باران بود که با وجود خوشحالی کشاورزان مناطق پایین دست، در زیارت گرگان حادثه ای طبیعی را رقم زد که موجب وارد شدن خسارت های زیادی به خصوص برای زیرساخت ها شد.
عرصه ای به مساحت حدود پنجاه هکتار در مجاورت جاده دسترسی منطقه گردشگری ناهار خوران به زیارت گرگان از اواخر هفته گذشته درگیر رانش زمین و یا زمین لغزه شد.
رییس آب منطقه ای گرگان در این خصوص گفت: لغزش زمین و رانش لایه های خاک،حداقل 10 هزار تن مصالح و رسوبات را از بخش های جنگلی وارد جاده و رودخانه زیارت منتهی به ناهارخوران گرگان کرده است.
به گفته وی این اتفاق از اواخر وقت روز پنجشنبه 18 بهمن ماه با شدت کم آغاز شد و به مرور زمان شدت گرفت.
امین عموزاد ادامه داد : با توجه به شرایط زمین شناسی منطقه، امکان استمرار لغزش و رانش لایه های خاک و تراوش آب به مسیر وجود دارد.
وی گفت: هر چند دستگاه های دخیل در حال تلاش برای پاکسازی مسیر هستند اما این تهدید همچنان در این جاده پرتردد و کوهستانی وجود دارد و این رانش انواع درختان و تن پوشش فاخر طبیعت منطقه را به سوی رودخانه هدایت کرده است.
یک کارشناس منابع طبیعی و محقق حوزه جنگل های شمال ایران به ایرنا درباره دلایل بروز و ظهور زمین لغزش در جاده های جنگلی گفت: تغییر کاربری اراضی، کشاورزی غیراصولی و جادهسازی نادرست همراه با تغییر اقلیم و وقوع رگبارهای شدید و تند که در مناطق اتفاق میافتد سبب شده تا روز به روز وقوع لغزش زمین در مناطق جنگلی شمال ایران رو به گسترش باشد.
روح اله رستمی ادامه داد : رانش در مناطق جنگلی شیب دار شمال کشور به سبب برخورداری از منابع آبی متعدد رخدادی طبیعی محسوب می شود که طبیعت در این خصوص راهکارهای متعددی برای کمک به جوامع انسانی در اختیار گذاشته است.
بگفته وی وجود گونه های رطوبت دوست مانند انواع درخت توسکا در جنگل های مرطوب شمال ایران سبب می شود تا بخش اعظمی از رطوبت داخل خاک توسط ریشه های این درختان جذب شود و وزن مخصوص توده های خاک در مناطق مرطوب کاهش یابد و به زبان ساده تر لغزندگی توده خاک کاهش یابد.
به گفته وی وجود لایه مارن آهکی در منطقه زیارت ، بالا بودن سطح آب زیرزمینی به صورت چشمه های کوچک و بزرگ در طرفین جاده ناهار خوران به زیارت ، عدم توجه به مسایل مورفودینامیک در هنگام احداث جاده، زمینه را برای وقوع زمین لغزه مهیا ساخته است.
وی البته در خصوص سایر عوامل موثر بر این رخداد طبیعی نیز گفت : وجود لایه نسبتا غیرقابل نفوذ، سبب تجمع آب در لایه های زیرین شده و و سرانجام سنگینی ناشی از عبور و مرور وسایل نقلیه موجب کاهش مقاومت دامنه شده و موجبات وقوع لغزش و رانش را دو چندان می کند.
این کارشناس منابع طبیعی افزود: انجام عملیات مربوط به کاهش آب زیرزمینی، جلوگیری از نفوذ آب، پایدارسازی سکوهای دامنه ای، احداث دیوار های حائل، جلوگیری از تخریب پوشش گیاهی و کاشت گیاهان بومی و ممانعت از فعالیت های ناصحیح انسانی بهمراه ممانعت از گسترش مناطق مسکونی و یا مراکز عمومی در مناطق مستعد در سطوح شیبدار از جمله عوامل موثر در کاهش آثار مخرب رانش زمین است.
علی نجفی از علاقه مندان به طبیعت نیز در خصوص مشکلات حوزه زیارت گرگان به خبرنگار ایرنا می گوید : پتانسل و موقعیت جغرافیایی زیارت به گونه ای است که با توجه به آب و هوای بسیار مطلوب، وجود جنگل و آبشارهای زیبا، وجود چشمه آب گرم معدنی، بافت تاریخی روستایی و دیگر مواهب خدادادی سبب جذب گردشگران فراوان به این روستا شده است.
وی ادامه می دهد درحال حاضر در بالاترین نقطه روستای زیارت ساخت و سازهای غیر قانونی در حال انجام است و عقیده عمومی بر این نتیجه رسیده است که مجموعه مدیریتی استان قادر به کنترل روند ساخت و سازهای غیرقانونی در منابع ملی و عرصه های جنگلی نیست.
نجفی می گوید : آمار دقیقی از تخلفات و پروندههایی که تاکنون درباره تصرف عرصههای منابع ملی و تغییر کاربری اراضی کشاورزی در زیارت شکل گرفته به مردم گفته نمی شود.
وی بر این باور است که که هرچند بارها از سوی مسئولان قضایی استان برای توقف این ساخت و سازها اخطار داده شده اما تا کنون این اقدامات موثر نبوده و اراده جدی برای توقف ساخت و ساز و برخورد قانونی با متخلفین در روستای زیارت وجود ندارد.
علی قاسمعلی از کارشناسان جنگلداری نیز در این خصوص به ایرنا گفت : کنترل زمین لغزش در جنگل در حالت وقوع امکان پذیر نیست و در صورت امکان نیز بسیار پر هزینه و زمان بر است.
وی معتقد است با شناسایی عوامل طبیعی و مصنوعی در وقوع زمین لغزه، امکان وقوع آن قابل پیش بینی است و در این راستا می توان با شناسایی مناطق آسیب پذیر و پهنه بندی مناطق مستعد زمین لغزش ،آسیب ها را به حداقل رساند.
قاسمعلی می گوید: یکی از صدها اقدام مغایر با حفظ محیط زیست و منابع طبیعی، ساخت و ساز غیراصولی در مناطق جنگلی و کوهستانی و مسیر رودخانهها است.
این پژوهشگر حوزه منابع طبیعی گفت: این ساخت و سازهایی از سوی سرمایهگذارانی محدود با محوریت تحصیل منافع مالی نامحدود در اعماق مناطق طبیعی کشور مانند مانند زیارت گرگان ساخته می شود.
فرماندار گرگان در خصوص رانش زمین در محور زیارت گرگان گفت: وجود گسل های سه گانه در منطقه به همراه فعالیت های محدود آتشفشانی و نیز رانش زمین منطقه زیارت را به یک منطقه دارای رسیک خطر بالا برای سوانح طبیعی تبدیل کرده است .
ابوالقاسم صفوی اظهار داشت: ساختمان سازی های خارج از عرف و اعمال سازه های چندین طبقه با وزن بسیار در مناطق شیب دار احتمال رانش های وسیع و لغزه های گسترده در این منطقه را دو چندان کرده است.
وی گفت : تساهل و اغماض در مدیریت جامع حوزه روستای زیارت، تبعات ناگواری را در پیش خواهد داشت.
صفوی بیان کرد : منابع اعتباری جدی باید برای انجام عملیات آبخیزداری در این محدوده اختصاص پیدا کند.
فرماندار گرگان افزود: با توجه به شرایط خاص محل لغزش و امکان استمرار رانش لایه های زمین حفظ سلامت و جان مردم تردد در این محور با محدودیت مواجه است.
مستند به آمار اداره امور اراضی گلستان در روستای زیارت بیش از 1500 واحد غیرمجاز ساخته شده که مجوز کمیسیون ماده یک تبصره یک جهادکشاورزی را ندارند و ساخت آنها به قبل از دهه 70 شمسی برمی گردد.
روستای زیارت دارای 900 هکتار زمین کشاورزی و مستثنیات است که بیشتر این زمین ها از شیب 12 تا 15 درصد برخوردار بوده و باید به باغ تبدیل شوند تا از فرسایش خاک ممانعت شود.
روستای زیارت در ارتفاع هزار متری از سطح دریا از شمال به ناهارخوران و ارتفاعات بندسر و خمام شهر، از شرق به ارتفاعات خال دره، از غرب به ارتفاعات مازوآش، ادیم و کمرسر و از جنوب به آبشار و ارتفاعات پوشیده از جنگل محدود می شود.
به گزارش ایرنا در راستای ثبت آثار باستانی و تاریخی استان گلستان، بافت قدیمی و زیبای روستای زیارت در فهرست آثار ملی کشور با شماره 503 ثبت شده است.
نظر شما چیست ؟