ترکمن نیوز: در فرهنگ و آیین و اعتقادات هر قوم و ملتی یک یا چند روز برای عید و شادی و جشن وجود دارد که در آن روز یا روزها به شادی وسرور می پردازند.
عید قربان یکی از بهترین و شادترین اعیاد برای مسلمانان است. عید سخاوت و بخشش نزدیکی به یکدیگر و زیر پا گذاشتن نفس حسابگر و منفعت طلب عصیانگرمی باشد. اما این عید بزرگ دوست داشتنی با چیره شدن احکام خشک وظاهری از محتوا خالی و به کلیشه ی تکراری تبدیل شده است. در این عید ثروتمندان و توانگران وظیفه دارند با ذبح بهترین حیوانات یعنی گاو و گوسفند و شتر به یاری فقرا و یتیمان و مستمندان بشتابند و شادی و بهجت و لذت و طرب را به خانه ی آنها ببرند. اما با مطرح شدن سن و شاخ و دُم و چشم و گوش، کیفیت فدای کمیتهای غیر ضروری شده است.
در منطقه ی ما ترکمن صحرا همه( فقیروغنی) گاو یا گوسفند قربانی می کنند. در صورتیکه قربانی کردن و تقسیم و توزیع گوشت آن بین نیازمندان و مستمندان و ظیفه توانگران است. کسانی که برایشان قربانی واجب نیست لازم نیست برای خود گاو و گوسفند قربانی کنند. آنها وظیفه دارند در روز عید قربان جشن بگیرند وشادی کنند. قربانی کردن وظیفه توانگران است. اگر هم بخواهند قربانی کنند و گوشت آن را خود مصرف کنند رعایت شرط سن وسال و سالم بودن چشم و گوش و شاخ ودُم برای آنها خیلی مهم نیست.
مهم آن است آن حیوان سالم و گوشت مناسب داشته باشد کافی است. مطرح شدن آن شرایط در صدر اسلام برای توانگران و ثروتمندان بوده است (به اصطلاح تقلب نکنند و دوز و کلک نزنند) تا دام مناسبی را برای فقیران و نیازمندان در نظر بگیرند و سخاوت و بخشش خود را به اثبات برسانند تا کینه ها و کدورتها میان فقیران و توانگران زدوده ودلها به یکدیگر نزدیکتر شوند. تداوم و تکرار اینگونه بخششها و سخاوتها و حمایتها و گسترش مهر و محبتهاست که شرایط زندگی مسالمت آمیز را برای همه مهیا می کرده است.
رعایت شرط سن و سال گاو باعث گران تمام شدن احشام برای مردم شده است و هم باعث می شود ما بهترین گاوهای خود را کنار بگذاریم و به جای آن گاوهای پیر و مسن را قربانی بکنیم. تا شکل و ظاهر قضیه را رعایت کرده باشیم. در صورتیکه فلسفه قربانی بهترین دام را قربانی کردن و تقسیم و توزیع یک سوم گوشت آن بین فقیران است که رعایت نمی شود یا خیلی کمتر رعایت می شود. ما نباید محتوا را فدای شکل و ظاهرو قالبها بکنیم که ما را از اهداف و فلسفه ی قربانی دور می کند. میدانداران اصلی در مالبازارها دلالانی هستند کارشان شمردن دندان گاوها هستند. اگر گاو دندان مورد نظر را نداشته باشد آن گاو سیصد کیلو هم وزن داشته باشد و بهترین و جوان ترین هم باشد می گویند این گاو شامل قربانی نمی شود.
آنها و ظاهر گرایان متوجه نیستند آن شرایط در صدر اسلام برای رسیدن به بهترینها بوده است یا برای نهادینه شدن یک قالب و هویت و چارچوب رسمی بیان شده است که دیگر بعد از تثبیت و تداوم دین اسلام آن چارچوب و هویت و قالب رسمی ضرورتی ندارد که رعایت شود. تنها چیزی که باید رعایت شود و تداوم داشته باشد قربانی کردن بهترین و جوان ترین مال و تقسیم و توزیع گوشت آن بین فقیران ومهمانان وخود می باشد. یک سوم برای خود و یکسوم برای مهمانان و یک سوم برای بی نوایان است. مرکز و کانون اصلی عید قربان همین است یعنی بخشش و سخاوت و گذشت و دوستی و محبت.
نوشته: امان محمد خوجملی
نظر شما چیست ؟