ترکمن نیوز- در آستانه سفر مهم دکتر مسعود پزشکیان، رئیسجمهوری اسلامی ایران، به ترکمنستان، بازخوانی پیوندهای عمیق فرهنگی و تاریخی بین دو کشور بیش از پیش اهمیت یافته است. این سفر با هدف شرکت در بزرگداشت سیصدمین سالگرد تولد مخدومقلی فراغی، شاعر و عارف بزرگ ترکمن، صورت میگیرد؛ نمادی از اشتراکات فرهنگی که قرنها دو ملت را به یکدیگر پیوند داده است.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی ترکمن؛ مخدومقلی فراغی، شاعر و عارف بزرگ ترکمن، یکی از برجستهترین نمادهای این ارتباطات است. وی در سال ۱۷۳۳ میلادی، برابر با سال ۱۱۱۲ شمسی، در روستای آجی قوشان در گنبدکاووس به دنیا آمد و پس از ۵۷ سال زندگی، در دامنه رشتهکوه سونگی داغی درگذشت. آرامگاه او، در کنار پدرش، در روستای آقتوقای به عنوان مکانی مقدس برای ترکمنها و میراثی برای جهان شناخته شده است.
اشعار مخدومقلی فراغی با مضامین محکم اجتماعی، سیاسی، دینی و عرفانی خود، نه تنها در میان ترکمنها، بلکه بین ملل دیگر نیز شهرت بسیاری یافته است. آثار او تاکنون به چندین زبان از جمله انگلیسی، روسی و فارسی ترجمه شدهاند و همچنان در قلب و روح قوم ترکمن جاریاند.
گسترش روابط ایران و ترکمنستان بر پایه مشترکات فرهنگی و تاریخی
روابط میان جمهوری اسلامی ایران و ترکمنستان در سالهای اخیر دستخوش رشدی چشمگیر شده است که در حوزههای گوناگون سیاسی، فرهنگی و اقتصادی مشهود است. مشترکات فرهنگی، تاریخی، دینی و تمدنی میان این دو ملت، از جمله عوامل تقویت و تحکیم این روابط به شمار میآیند. در نتیجه، مرزهای ۱۲۰۰ کیلومتری میان دو کشور به نمادی از صلح، ثبات و دوستی بدل شده است.
بیتردید، این اشتراکات تاریخی و فرهنگی، به ویژه همسایگی دو کشور، نقشی کلیدی در تقویت پیوندهای آنها ایفا کردهاند. حضرت آیتالله سیدعلی خامنهای، رهبر معظم انقلاب، در دیدار با مقامات ترکمنستانی، از جمله قربانقلی بردی محمداف، رییس مصلحت خلق و رهبر ملی ترکمنستان، این روابط را به عنوان «روابط خویشاوندی» توصیف کردند، که نشان از جایگاه ویژه و نزدیکی فرهنگی و سیاسی دو کشور دارد.
پس از استقلال ترکمنستان، همکاریهای سیاسی بین دو کشور همیشه روند مثبتی داشته است. جمهوری اسلامی ایران همواره از سیاست بیطرفی مثبت ترکمنستان که از سال ۱۹۹۵ اعلام شده، حمایت کرده و در سال ۱۴۰۲ به «گروه دوستان بیطرفی برای صلح، امنیت و توسعه پایدار» که با ابتکار ترکمنستان ایجاد شده بود، پیوست.
در سالهای اخیر، سفرهایی مهم به همراه امضای اسناد همکاری متعددی صورت گرفته است. از جمله، دو سفر آیتالله سیدابراهیم رییسی به ترکمنستان برای شرکت در اجلاسهای مهم و بازدید مقامات ترکمن از ایران بود که منجر به امضای ۱۳ سند همکاری در حوزههای مختلف شد.
در خرداد ۱۴۰۲، سفر هیات بلندپایه ترکمنی به تهران منجر به امضای پنج سند اقتصادی و فرهنگی شد. این در حالی بود که سفر دوجانبه ریاست جمهوری ایران به دلیل حادثهای ناگوار به تعویق افتاد. با این حال، ارتباطات به شدت ادامه یافت و مقامات ترکمنی در مراسم مختلف در ایران حضور فعال داشتند.
در بخش اقتصادی، برگزاری هفدهمین اجلاس کمیسیون مشترک همکاری اقتصادی در سال ۱۴۰۲ و امضای اسناد متعدد، به ویژه در حوزه انرژی و صادرات خدمات فنی و مهندسی ایران، نشان از تعمیق همکاریها دارد. برگزاری هجدهمین نشست این کمیسیون در تهران و امضای اسناد جدید، بیانگر تمایل دو کشور به گسترش همکاریهای سودمند در حوزههای اقتصادی و فرهنگی است.
این مناسبات بر پایه منافع مشترک و با تأکید بر توسعه پایدار منطقهای به پیش خواهد رفت.
ترانزیت و انرژی: مهمترین مزیت نسبی در روابط تهران-عشقآباد
در میان مجموعهی متنوع مناسبات اقتصادی، همکاری در زمینه انرژی و ترانزیت به عنوان مهمترین مزیت نسبی دو کشور ایران و ترکمنستان به شمار میرود. جمهوری اسلامی ایران آمادگی خود را برای همکاری با ترکمنستان در زمینه سوآپ گاز به کشورهای منطقه و همچنین خرید گاز از این کشور اعلام کرده است. به تازگی، قرارداد سوآپ ۱۰ میلیارد متر مکعب گاز ترکمنستان به عراق از طریق ایران بین دو کشور امضا شد.
رهبر ملی مردم ترکمنستان، در سفرش به تهران در شهریورماه سال جاری، اعلام کرد که این کشور آمادگی فروش و سوآپ گاز تا سقف ۴۰ میلیارد متر مکعب را به جمهوری اسلامی ایران دارد. ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی خود میتواند به عنوان پل ارتباطی ترکمنستان به کشورهای حاشیه خلیج فارس و اروپا عمل کند و همچنین ترکمنستان نیز دروازه ورودی جمهوری اسلامی ایران به آسیای میانه و چین به حساب میآید. این واقعیت به درهم تنیدگی منافع ترانزیتی و موقعیتهای متقابل مناسب در همکاریهای ترانزیتی این دو کشور منجر میشود.
همچنین در زمینه فرهنگی، همکاریهای دو کشور همواره در حال گسترش است. امضای دهها سند همکاری، به ویژه سند برنامه مبادلات علمی و فرهنگی دو کشور در سال ۱۴۰۱، پایهگذار همکاریهای فرهنگی به شمار میآید که تا پایان بهار سال ۱۴۰۴ فعال خواهد بود. این برنامه شامل تبادل گروههای موسیقی، برگزاری جشنوارههای مشترک فرهنگی و صنایع دستی، نمایشگاههای فرهنگی، و آموزش زبان فارسی به دانشآموزان ترکمنستانی است. برگزاری روزهای فرهنگی به عنوان یکی از مهمترین دستاوردهای این همکاری، در دو کشور به طور متناوب انجام میشود. به عنوان نمونه، روزهای فرهنگی ترکمنستان در آذرماه ۱۴۰۲ در شهر اصفهان برگزار شد و روزهای فرهنگی جمهوری اسلامی ایران نیز در نیمه دوم سال ۱۴۰۳ در عشقآباد با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پیشبینی شده است.
سفر اخیر دکتر پزشکیان به عشقآباد، به دعوت رسمی رییسجمهور ترکمنستان و به منظور شرکت در اجلاس بینالمللی بزرگداشت سیصدمین سالگرد تولد مخدومقلی فراغی، شاعر بزرگ ایرانی-ترکمنی، صورت گرفته است. این اجلاس تحت شعار «ارتباط متقابل اعصار و فرهنگها به عنوان شالوده صلح و توسعه» برگزار میشود و سال آینده به عنوان سال مخدومقلی فراغی از سوی دولت ترکمنستان نامگذاری شده است. این رویداد تأکیدی بر مشترکات فرهنگی و میراث مشترک دو کشور در حوزه ادبیات و مشاهیر بزرگ است.
با حضور روسای جمهور برخی کشورها در این جشنواره، سفر دکتر پزشکیان فرصتی مناسب برای رایزنیهای دوجانبه با سران این کشورها در خصوص تحولات منطقهای و بینالمللی فراهم میآورد. این سفر، همچنین مقدمهای برای سفر آینده و دوجانبه رئیسجمهوری ایران به ترکمنستان خواهد بود که در آن محور بحثها بر روی رایزنیهای سیاسی و اقتصادی دوجانبه، امضای طرحهای همکاری مشترک در حوزه انرژی، گاز، ساخت جاده و همکاریهای فنی و مهندسی، و امضای اسناد متعدد فرهنگی و اقتصادی دیگر خواهد بود.
این تعاملات به عنوان گام مهمی در پیشبرد سیاست همسایگی دولت در نظر گرفته میشود. توسعه همکاریهای منطقهای نه تنها به منافع متقابل منجر میشود، بلکه به شکلگیری «منطقه قوی» کمک کرده و میتواند بهبود صلح و ثبات و رفاه اقتصادی منطقه را به دنبال داشته باشد.
بیشتر بخوانید:
Eýranyň prezidenti Türkmenistana sapar eder
نظر شما چیست ؟