ترکمن نیوز: سازمان آموزش علمی و فرهنگی جهانی یونسکو 3 مه را در سال ۱۹۹۱ میلادی برابر با ۱۳ اردیبهشت ماه تحت عنوان «روز جهانی آزادی مطبوعات» نامگذاری کرده است.
تبریک
روز جهانی مطبوعات را به نام آوران عرصه ی مطبوعات، آنان که با انیشه ای روشن و وجدانی بیدار و با تلاش و کوشش شبانه روزی، سعی در عمل بر تعهدات خود در برابر انسان و انسانیت دارند و آشکار کردن حقایق و مشکلات جامعه ی بشری و اطلاع رسانی مفید، دقیق و سازنده را با مطبوعاتی سالم و هدایت رسالت قلمی خود می دانند، تبریک می گوییم.
پیام روز جهانی مطبوعات
پیام روز جهانی مطبوعات، تبریک به همه ی کسانی است که به حرفه روزنامه نگاری عشق می ورزند، سری پر شور و دلی پر درد دارند. آنان که با دانش و آگاهی و توانایی در کار، اطلاع رسانی درستِ این حرفه را ممکن می سازند. آنان که آزادگی، آزادی و وارستگی را بهترین خصلت کاری خود می دانند، با غم مردم، غمین و با شادی آن ها شاد می شوند و در نگاه و قلمشان، جز حل مشکلات اجتماع را نمی جویند و همه آنان که با حرفه روزنامه نگاری زندگی می کنند.
جایگاه مطبوعات
در دنیای امروز، رسانه ها مهم ترین وسیله ارتباط جمعی هستند. گستردگی اخبار و اطلاعات روزانه در هر جامعه و در سطح جهان، باعث شده که وسایل ارتباط جمعی از جایگاه ویژه ای برخوردار شوند. در این سال مطبوعات، نقش عمده ای را به خود اختصاص داده و در جهت دهی به افکار و اندیشه های مردم، تأثیر بسیار دارند.
تعریف مطبوعات
مطبوعات چارچوبی است که در آن افکار و عقاید گوناگون جامعه با هم تلاقی می کنند و از این برخوردها، اندیشه های تازه ای شکل می گیرد، راه حل های جدیدی برای حل مسایل پدید می آید و انگیزه های تازه ای برای حرکت و آفرینندگی و مشارکت بر می انگیزد و بر عکس، سستی و بی رمقی مطبوعات، جامعه را بی حرکت کرده و به فقر فکری و معنوی و زوال می کشاند.
مطبوعات و آزادی در کلام امام رحمه الله
رهبر کبیر انقلاب، حضرت امام خمینی در وصیت نامه سیاسی ـ الهی خویش آزادی مطبوعات را این چنین ترسیم کرده اند.
«وصیت من به مجلس شورای اسلامی در حال و آینده و رئیس جمهور رؤسای جمهوری ما بعد، و به شورای نگهبان و شورای قضایی و دولت در هر زمان آن است که نگذارند این دستگاه های خبری مطبوعات و مجله ها از اسلام و مصالح کشور منحرف شوند، و باید همه بدانیم که آزادی به شکل غربی آن که موجب تباهی جوانان و دختران و پسران می شود از نظر اسلام و عقل محکوم است و تبلیغات و مقالات و سخنرانی ها و کتب و مجلات بر خلاف اسلام و عفت عمومی و مصالح کشور حرام است، و بر همه ما و همه مسلمانان جلوگیری از آن ها واجب است و از آزادی های مخرب باید جلوگیری شود و از آن چه در نظر شرع حرام و آن چه بر خلاف مسیر ملت و کشور اسلامی و مخالف با حیثیت جمهوری اسلامی است به طور قاطع اگر جلوگیری نشود همه مسئول می باشند.»
همه مطبوعات آزادند، مگر این که مقالات آن ها مضر به حال کشور باشد.
مطبوعت باید همیشه در خدمت اسلام عزیز و مردم کشور باشند و آزادی ها در حدود قوانین مقدس اسلام و قانون اسای به بهترین وجه تأمین شود.
معنی آزادی این نیست که هر کس بر خلالف قوانین، بر خلاف قانون اساسی یک ملت بر خلاف قوانین ملت، هر چه دلخواهش است بگوید. آزادی در حدود قوانین یک ملت است. مملکت ایران مملکت اسلامی است و قوانین ایران، قوانین اسلام است… .
مطبوعات در کلام مقام معظم رهبری
مهم ترین وظیفه مطبوعات در نظام اسلامی، نقش فرهنگی آنان در معرفی و دفاع از ارزش ها و آرمان های مورد قبول این امت انقلابی و بالا بردن سطح آگاهی و معرفت آنان است.
سرمایه اصلی هر رسانه، اعتماد عمومی است که از طریق اعتنا به ارزش ها و اعتقادات اکثریت جامعه، یعنی اقشار متدین و وفادار به انقلاب، و حفظ کرامت و شرافت نظام و صداقت در بیان به دست می آید.
آزادی مطبوعات در قانون اساسی
در اصل 24 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران درباره آزادی مطبوعات آمده است:
«مطبوعات نشر مطالب و بیان عقاید آزادند مگر در نشرمطالب مخالف عفت عمومی و اهانت به شعائر و مقدسات دینی و افتراء و تعرض به شرف و حیثیت اشخاص و نشر اکاذیب و ترویج فساد، جرایم مطبوعاتی و کیفیت و رسیدگی و مجازات آن ها را قانون معین می کند.
مطبوعات و آزادی بیان
اکنون به بهانه روز جهانی آزادی مطبوعات، شایسته است که جامعه و نهادهای دولتی در مقام عمل، به تقویت و ارتقاء مطبوعات به عنوان وجدان بیدار جامعه بپردازند. شعار آزادی آنان در حیطه شرع و عرف جامعه باشد هیچ خدشه ای به منافع عمومی و پیکره جامعه وارد نساخته و با اصل آزادگی مغایرتی نداشته باشد. با چنین شعار و با چنین هدف، می توان به دست یابی به آرمان های والای مطبوعات، امید داشت.
روزنامه نگار و اخلاق روزنامه نگاری
کار و رسالت مطبوعات کستره ای وسیع دارد. پرداختن به موضوعات و مختلف اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی و خلاصه هر آن چه را که ممکن است به عنوان یک سوژه قلمی برای روزنامه نگار نام برد. می توان گستره کار روزنامه نگار نامید. بر این اساس، این حرفه دارای ویژگی هایی خاص است و همین امر آن را از سایر شغل ها جدا می کند. اگر روزنامه نگاری را فراتر از یک حرفه عادی بپذیریم، باید اخلاق حرفه ای آن را نیز بهتر و کامل تر از اخلاق سایر حرفه ها بدانیم؛ از این رو شایسته است یک روزنامه نگار دارای بهترین خصوصیات اخلاقی باشد تا تأثیر کلام و قلم او که دایره بسیار وسیعی را پوشش می دهد در زیر ردای آزادی بیان و اندیشه به سمت اهداف اصلی هدایت شود.
مطبوعات و شایسته ها
مطبوعات می توانند با انتقاد سازنده، بدون توهین و تحقیر و تخریب و ارایه اطلاعات صحیح و تحریف نشده، اعتماد مردم را به خود جلب کنند.
مطبوعات سالم منعکس کننده نظرات مردم هستند و مسایل و مشکلات جامعه را بدون قصد و غرضی خاص عنوان می کنند.
مطبوعات باید با بیان حقایق عدالت اجتماعی را در جامعه گسترش دهند.
لازم است مطبوعات در انتظار اخبار و یا سایر مطالب اجتماعی، سیاسی اقتصادی، فرهنگی در موارد دیگر، صداقت و درستی را اساس کار خود قرار دهند.
مطبوعات سالم آزادی خود را گروِ حفظِ آزادی جامعه و مردم می بینند و با آزادی قلم و بیان و اندیشه، صدمه ای به آزادی اجتماعی نمی رسانند.
وظایف مطبوعات
از مهم ترین وظایف رسانه های جمعی، به خصوص مطبوعات، گسترش دانش و اطلاعات مخاطبان در زمینه هایی است که امکان دسترسی و تجربه مستقیم از رویدادها و موضوع های مختلف برای آنان فراهم نباشد. وظیفه جمع آوری، تدوین و انتقال اطلاعات و تأمین نیازهای مخاطبان و مردم در زمینه های مختلف به عهده همه رسانه های جمعی و به ویژه روزنامه ها و مطبوعات است.
مطبوعات، پل ارتباط مردم و مسؤلان
ارتباط تنگاتنگی که بین مردم، مطبوعات و مسؤلان وجود دارد، مسؤلان وجود دارد. مسئولیت مطبوعات را سنگین و دشوار می سازد. مطبوعات به عنوان وسیله ای برای انتقال مسایل و مشکلات مردم به مسولان و پاسخگویی آنان به مردم است.
در واقع، مطبوعات به عنوان پل ارتباطی بین مردم و مسؤلان انجام وظیفه می کنند.
رسالت عرفی و اخلاقی مطبوعات ایجاب می کند تا حقایق را آن گونه که هست مطرح کنند. و هیچ گاه با کتمان حقیقت، صورت مسأله را تغییر ندهند. مطبوعات باید زبان گویایی مردم و زنگ بیداری مسؤلان باشند.
آزادی مطبوعات
توسعه تدریجی مطبوعات ایران طی دو دهه اخیر و پس از انقلاب اسلامی و نقش فعال آنان در همه عرصه های جامعه، در انتقال اطلاعات و طرح مباحث فکری و نظری، در زمینه حدود، حقوق و آزادی های مطبوعات گام مؤثری محسوب می شود. توسعه حیطه کاری مطبوعات، عملاً امکان آزادی حقوقی و آزادی بیان و عقیده را فراهم آورده است. پای بندی مطبوعات به نظام مقدس جمهوری اسلامی و کمک به پیشبرد و اصول و اهداف این نظام، از سیاست های کلی آزادی مطبوعات و وظیفه اصلی آنان است. به فرموده امام رحمه الله : «قلم آزاد، قلمی است که توطئه گر نباشد، قلمی آزاد است روزنامه ای آزاد است که نخواهد این ملت را به عقب و تباهی بکشد.»
مطبوعات در آینه اسلام
هر جامعه ای دارای فرهنگی خاص و آداب و ارزش های اخلاقی و اجتماعی مربوط به خود است.
اسلام، آیین علمی و عملی است که پیام های رهایی بخش آن در هر اجتماعی هدف های انسانی را رهبری می کند. بی شک ارزش های فرهنگ ما که ناشی از مکتب الهام بخش اسلام است نیز از همین مقوله است؛ از یانرو شایستهاست مطبوعاتی که در کشور ما منتشر می شوند ارزش ها و مطالب مطرح شده در آن ها از مکتب الهام بخش اسلام سرچشمه گرفته، و در راستای تحقق اهداف بلند انقلاب گام بردارند.
مطبوعات و اطلاع رسانی
مطبوعات از پایه ها و ارکان مهم گسترش فرهنگ و از مهم ترین رسانه های جمعی در جامعه به شمار می روند. در دنیای امروز که ارتباطات جهانی بسیار گسترده و فراگیر شده است و ملت ها از طریق رسانه های پیشرفته و تکنولوژی نوین ارتباطات تا حد زیادی مرزهای جغرافیایی و سیاسی را از میان برداشته اند. مطبوعات همچنان به عنوان یکی از عوامل نشر اخبار و اطلاعات و آگاهی های سیاسی و اجتماعی و اقتصادی مطرح هستند. این امر، لزوم برنامه ریزی وسیع و گسترده صاحبان اندیشه و فرهنگ را برای ساختن مطبوعاتی هدفمند و بالنده گوشزد می کند.
حدود آزادی مطبوعات
مطبوعات به عنوان یکی از مهم ترین وسائل ارتباطی ـ فرهنگیِ نظام مقدّس جمهوری اسلامی ملزم به رعایت اصول و اهداف نظام اسلامی و پیروی از سیاست های کلّی فرهنگی آنند. به فرموده امام رحمه الله : « قلم آزاد قلمی است که توطئه گر نباشد. قلمی آزاد است، [و] روزنامه ای آزاد است که نخواهد این ملّت را به عقب و تباهی بکشد .
مطبوعات، عرصه ای برای طرح دیدگاه های مختلف
در نگاه کلی، مطبوعات هم نقش آموزشی و هم نقش تبلیغی دارند. امّا وظیفه مطبوعات آزاد و مستقل این است که از وارد شدن به عرصه تبلیغاتِ جهت دار قومی، گروهی و جناحی، جدا پرهیز نمایند؛ زیرا پرداختن به این گونه مسائل، مطبوعات را از رسالت اصلی شان باز می دارد. مطبوعات باید بی طرفانه دیدگاه ها و گرایش های گوناگون را منعکس کنند و منصفانه به نقد و بررسی آنها بپردازند.
مسئولیت روزنامه نگاران
بر نویسندگان و روزنامه نگاران لازم است که تعهد و التزام خود را به اسلام و انقلاب و مردم همواره مورد توجّه قرار بدهند. و عنان قلم را به دست طبع سرکش و هوای نفس ندهند. روزنامه نگاران باید به حکم وظیفه ای که دارند درچارچوب معیارهای دینی و باورهای ملّی جامعه قلم بزنند و برای توسعه همه جانبه کشور و ترقی و تعالی ایران و تحکیم پایه های اسلام، تلاش کنند و در سرنوشت مردم حضور فعّال و مؤثری داشته باشند و از حقوق و آزادی های مشروع مردم دفاع نمایند و از تعدّی به حقوق فرد و اجتماع بپرهیزند و در انتخاب مطلب و کلمات، دقت و مواظبت داشته باشند.
مطبوعات، محور توسعه
مطبوعات از ارکان مهم توسعه به شمار می روند و می توانند حرکت چرخ های توسعه را در عرصه های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی، شتاب بخشند. مطبوعات از طریق عرضه اطلاعات و دادن آگاهی به مردم و ترغیب و تشویق آنها، زمینه های مشارکت را در جامعه فراهم می آورند.
گردآوری و نشر : گروه فرهنگی ترکمن نیوز
نظر شما چیست ؟