بسیاری از فعالان این صنایع ضمن گلایه از کاهش و توقف تولید از خسارات قابلتوجهی که به تجهیزات، کورهها و ماشینآلات آنها وارد شده خبر میدهند. این خسارات بهویژه در دوران تحریم و با توجه به رشد قابلتوجه نرخ ارز طی یک سال اخیر به شدت فعالیت این تولیدکنندگان را تحتتاثیر قرار میدهد. گویی متولیان امر و سیاستگذاران هیچ شناختی از عملکرد تجهیزات صنعتی ندارند. قطعی برق یک واحد صنعتی و بهدنبال آن خاموش شدن کورهها به منزله وارد آمدن خساراتی جدی به کوره و نسوز آن است. بهعلاوه آنکه روشن کردن مجدد کوره و رسیدن آن به دمای مناسب ذوب، بسته به صنعت مورد نظر، فرآیندی زمانبر و هزینهبر است؛ بنابراین نمیتوان و نباید برق یک واحد صنعتی را به همین راحتی قطع کرد.
این قطعی برق بهویژه از سوی صنایع فولاد و سیمان خبرساز شده است. قطعی و نوسانات برق سیمانیها حتی زمینه رشد قابلتوجه این محصول را در بازار آزاد فراهم کرده است. بدون تردید تداوم این روند از یکسو عملکرد فعالان صنایع معدنی را تحتتاثیر قرار میدهد از سوی دیگر، باید شاهد شدت گرفتن التهابات در بازار باشیم. از آنجاکه سیمان یکی از محصولات پرمصرف در ساختوساز بهشمار میرود از متولیان امر انتظار میرود نسبت به رفع کمبودهای این حوزه حساستر باشند.
قطعی برق، چالشی سراسری
حسین چهرگانی، مدیرعامل شرکت سیمان پیوند گلستان در گفتوگو با صمت مشکل قطعی برق را برای واحدهای تولیدکننده سیمان سراسری دانست و افزود: البته شرایط نسبت به روزهای نخست قطع برق بهبود یافته و هر روز برای چند ساعت برق به این واحدها اختصاص مییابد.
چهرگانی تاکید کرد: قطعی و حتی نوسانات برق برای واحدهای فعال در حوزه صنایع معدنی همچون تهدیدی است که ادامه تولید آنها را بهشدت تحتتاثیر قرار میدهد.وی در ادامه افزود: درحالحاضر، واحدهای تولیدکننده سیمان بسته به مقدار برقی که شرکتهای برق منطقهای به آنها اختصاص میدهند، با دشواری روند تولید خود را حفظ میکنند. برخی از این واحدها از قبل کلینکر دارند، درنتیجه میتوانند از فرصت برق اختصاص یافته به خود استفاده و سیمان تولید کنند، هرچند تولید این واحدها به مراتب پایینتر از ظرفیت اسمی آنها خواهد بود.
برق پایدار میخواهیم
چهرگانی گفت: اما همین نوسانات برق مانع تولید سایر واحدهایی شده که ذخیره کلینکر ندارند، چراکه تولید کلینکر به برق پایدار نیاز دارد و نمیتوان با برقی که برای مدت محدودی به این واحدها اختصاص مییابد، کوره را روشن کرد و به دمای مورد نظر رساند. در چنین شرایطی باید اذعان کرد که صنعت سیمان با چالشی جدی روبهرو شده است.
این فعال صنعت سیمان گفت: با توجه به چالشهای یادشده فقط برخی واحدها امکان تحویل حداقل محصول را به بازار دارند. هرچند استمرار همین تحویل کجدار و مریز سیمان نیز در صورت تداوم این شرایط، آنقدرها ادامه نخواهد یافت. در همین حال واحدهای سیمانی کشور با مشکل تامین سوخت نیز روبهرو هستند. همین موضوع موجب شده التهابی در بازار سیمان شکل بگیرد.
تداوم آسیبهای غیرقابل جبران
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر تاثیر قطعی برق بر تجهیزات کارخانهها، گفت: نوسانات برق و سوخت آسیبهای غیرقابل جبرانی به تجهیزات تولید وارد میآورد. هر عاملی که زمینه شوک به کوره را وارد کند، خسارات جدی به نسوز کورهها وارد میکند.
نسوز، ماده بسیار گرانقیمتی است و علاوه بر این، با توجه به محدودیتهای موجود در مسیر واردات و رشد قابلتوجه نرخ فروش آن، تامین مجدد آن بسیار دشوار شده است.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر رشد قابلتوجه نرخ فروش سیمان در بازار آزاد طی روزهای اخیر، گفت: این رشد قیمتی را باید ناشی از قطع برق و سوخت واحدهای این صنعت دانست. با توجه به چالشهای یادشده از ظرفیت تولید سیمان کشور بهشدت کاسته شده، چراکه برخی واحدها عملا دست از تولید کشیدهاند. سایر واحدها نیز با ظرفیت پایینی مشغول تولید هستند. با این وجود واحدهای سیمانی در هر شرایطی محصول خود را با نرخ مصوب به فروش میرسانند.
درواقع واحدهای تولیدکننده سیمان حتی در بدترین و سختترین شرایط نیز افزایش نرخی را روی محصولات خود اعمال نمیکنند اما کاهش تولید سیمان زمینه التهاباتی را در بازار آزاد فراهم کرده است. در چنین شرایطی، عموما عدهای سودجو نیز به التهابات بازار دامن میزنند؛ درنتیجه درحالحاضر شاهد رشد نجومی قیمتها در بازار هستیم. درواقع کاهش یا توقف تحویل سیمان به بازار را باید علت اصلی این نوسانات دانست.
چهرگانی تاکید کرد: بدون تردید در چنین شرایطی فرصتی برای منتفع شدن دلالان فراهم میشود. اما مردم و تولیدکننده اصلی به هیچ عنوان از این شرایط منتفع نمیشوند.
این فعال صنعتی در پاسخ به سوالی مبنی بر تاثیر این توقفات تولید بر روند حفظ یا تعدیل نیروهای کار این مجموعهها، گفت: در چنین شرایطی، واحدهای تولیدی تلاش میکنند منابع انسانی خود را حفظ کنند. اما اگر قرار به تداوم این شرایط باشد بدون تردید در اشتغالزایی این واحدها نیز تاثیرگذار خواهد بود؛ یعنی حتی اگر واحدهای سیمانی نیروی انسانی خود را حفظ کنند در پرداخت حقوق آنها با چالشهای اساسی روبهرو میشوند.
از مجموع موارد یادشده اینطور برداشت میشود که نوسانات و قطعی برق اثرات غیرقابل جبرانی را بر فعالیت صنایع سیمانی دارد. بنابراین از متولیان امر انتظار میرود این چالش را جدی بگیرند و زمینه رفع آن را فراهم کنند. در غیر این صورت، با رشد هرچه بیشتر نرخ فروش این محصول ساختمانی در آینده نزدیک روبهرو خواهیم شد.
قطع برق ادامه دارد
عبدالرضا شیخان، دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان در گفتوگو با صمت ضمن تایید خبر قطعی برق واحدهای سیمانی طی ۲ هفته گذشته، گفت: اغلب واحدهای سیمانی با این چالش روبهرو شدهاند. قطعی برق واحدهای سیمانی همچنان ادامه دارد اما درحالحاضر روزانه برق محدودی برای گرمایش و فعالیت برخی دستگاهها و تجهیزات به این واحدها اختصاص مییابد. این فعال صنعت سیمان ضمن اشاره به بیسابقه بودن قطعی برق واحدهای صنعتی در فصل زمستان، تاکید کرد: قطع ناگهانی برق آسیبهای غیرقابل جبرانی را به ماشینآلات واحدهای سیمانی وارد میکند.
بهویژه کورهها از این روند قطعی و نوسان آسیبهای جدی را متحمل میشود و حتی با ریزش آجرهای نسوز کوره بهدلیل شوکهای حرارتی مواجه خواهیم شد. کما اینکه واحدهای سیمانی تحتتاثیر شرایط موجود تاکنون نیز خسارتهای قابلتوجهی را متحمل شدهاند. شیخان گفت: درحالحاضر برخی واحدها فقط معادل ۳۰ درصد نیاز خود برق دریافت و از آن برای راهاندازی آسیاب استفاده میکنند تا بدینترتیب بتوانند نیاز بازار را به این محصول ساختمانی پرمصرف تامین کنند. هرچند از ظرفیت تولید این واحدها به شدت کاسته شده و شاهد کمبود سیمان در بازار هستیم. سیمان از محصولات پرمصرف در صنعت ساختوساز بهشمار میرود؛ بنابراین کمبود آن باید جدی گرفته شود.
تامین سوخت و برق
وی تاکید کرد: ۲ عامل سوخت و برق، نقش اساسی در روند تولید سیمان بر عهده دارند؛ بنابراین هر نوع مشکل در تامین در هرکدام از موارد یادشده زمینه کمبود این محصول ساختمانی را در بازار فراهم میکند.
گفتنی است هفته گذشته خبری مبنی بر رشد قیمت سیمان تا ۴۰ هزار تومان در بازار منتشر شد. شیخان این خبر را درست دانست و گفت: قیمت هر پاکت سیمان درب کارخانه ۱۵۵۰۰ تومان است که با احتساب مالیات ارزشافزوده قیمت آن به ۱۶۸۰۰ تومان میرسد. انتقال این سیمان از کارخانه تا محل فروش متحمل کرایه حمل است. هزینه حملونقل نیز طی ماههای گذشته حدود ۷۰ تا ۱۰۰ درصد افزایش یافته است. به تمام هزینههای یادشده باید سود فروشنده مصالح ساختمانی که برابر ۱۲ تا ۱۵ درصد است را هم افزود. هزینههای جانبی دیگری مانند تخلیه و بارگیری و… نیز وجود دارد. درنهایت قیمت واقعی هر کیسه سیمان برای مصرفکننده نهایی حدود ۲۴۰۰۰ تومان برآورد میشود.
اما درحالحاضر با قطع برق واحدهای تولیدی و بهدنبال محدودیت در بازار، فروشندگان سیمان، نرخ فروش محصولات قبلی خود را بهشدت افزایش دادهاند. دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان خاطرنشان کرد: علاوه بر چالش در تامین برق واحدهای سیمانی، این واحدها طی چند ماه اخیر در تامین سوخت مورد نیاز خود نیز با مشکل روبهرو شدند. گاز صنایع سیمان از ۲۳ آذر قطع و تا جایگزین شدن مازوت، فرآیند طولانی شد و واحدهای سیمانی از موجودی کلینکر خود استفاده کردند. همین چالشها موجب شده تولید و توزیع سیمان از برنامه عقب باشد.
وی ضمن اشاره مجدد به تامین سوخت صنایع سیمان گفت: درحالحاضر نیز تحویل مازوت مورد نیاز این واحدها با دشواری انجام میشود. در ابتدای قطع گاز، مازوت با قیمت به مراتب بالاتری در مقایسه با نرخ گاز در اختیار واحدهای سیمانی قرار گرفت. این روند با اعتراض فعالان صنعت سیمان روبهرو شد.
هیات دولت در ۱۴ دی ماه مصوب کرد مازوت باید با نرخ گاز در اختیار صنایع قرار بگیرد. اما وزارت نفت از آن تاریخ هیچ اقدامی برای اجرایی کردن این مصوبه انجام نداده است. بدینترتیب سیمانیها در تامین سوخت خود با چالشهای جدی روبهرو هستند.
شیخان در پایان تاکید کرد: بدون تردید چنانچه شوکهای قطع گاز و برق واحدهای سیمانی به سرعت برطرف نشود، نمیتوان انتظار داشت که تولید و توزیع سیمان به روال عادی بازگردد.
سخن پایانی
قطعی برق در صنایع معدنی علاوه بر آنکه زمینه توقف تولید آنها را فراهم میکند به خسارات قابلتوجهی در تجهیزات این مجموعهها بهویژه به کوره که از آن با عنوان قلب تولید هم یاد میشود، وارد میکند. فعالان صنعت سیمان طی چند سال گذشته مرتب از پایین بودن قیمت فروش محصول خود در عین افزایش هزینههای تولید گلایهمند بودهاند.
در همین حال تاکید داشتهاند که این دست چالشها مانعی در مسیر نوسازی قطعات و تجهیزات آنها را فراهم کرده است. اما متاسفانه تاکنون نهتنها اقدام مثبتی برای رفع چالشهای حاکم بر این بخش اندیشیده نشده، بلکه روز به روز بر مشکلات آنها افزوده میشود.
مرضیه احقاقی/ صنایع معدنی
نظر شما چیست ؟