حمله مشکوک به گورستان تاریخی

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اخبار ترکمن،  سنگ‌های تاریخی گورستان بازهم مورد هجوم افراد ناشناس قرار گرفت و شکسته شد. این اولین‌بار نیست که این گورستان مورد هجوم و تخریب برخی افراد قرار می‌گیرد.

مسئولان می‌گویند آتش‌سوزی و شکسته‌شدن سنگ‌های این گورستان اعجاب‌انگیز به دست افراد ناآگاه صورت گرفته اما به نظر می‌رسد نبود امکانات حفاظتی، یکی از اصلی‌ترین دلایل آسیب دیدن این مکان تاریخی است. حالا پس از گذشت دو روز از یورش به گورستان باستانی خالد نبی در شرق گلستان، مدیرکل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گرشگری استان گلستان از عمدی‌نبودن آتش‌سوزی در این گورستان خبر داده است. او حتی شکسته‌شدن سنگ‌ها را هم تکذیب کرده و گفته آسیب به سنگ‌قبرها برای مدت‌ها پیش است و به روزهای اخیر برنمی‌گردد.

گفته می‌شود یکی از دلایل حمله‌های متعدد به این گورستان تاریخی به خاطر استفاده از سنگ‌قبرهای خاص آن که به اشکالی از آلت تناسلی انسان طراحی شده، صورت گرفته است؛ موضعی که معاون میراث فرهنگی گلستان آن را مباحث اعتقادی نامیده که به‌دلیل ناآگاهی از تاریخ و فرهنگ صورت می‌گیرد.
ضد‌و‌‌نقیض‌های تخریب گورستان
امان‌محمد حمیدزاده، رئیس هیأت امنای مجموعه زیارتی و گردشگری خالد نبی(ع) کلاله با صراحت می‌گوید: آسیب‌هایی که در روزهای اخیر به این گورستان وارد شده توسط افراد ناشناس صورت گرفته است. آن‌طور که او به ایرنا می‌گوید: این اقدام احتمالا به وسیله فرد یا افرادی ناآگاه که با توسعه همه‌جانبه مجموعه زیارتی و گردشگری خالد نبی، به‌ویژه توسعه و رونق اقتصادی اهالی روستاهای همجوار با زیارتگاه، منافع و سودهای خود را از دست داده‌اند، انجام شده است.

حمیدزاده در ادامه تشریح کرده که عاملان این اقدام علاوه بر ایجاد حریق در محوطه گورستان منحصربه‌فرد و اعجاب‌برانگیز باستانی، اقدام به تخریب و شکستن سه سنگ‌مزار استوانه‌ای چلیپا که از اهمیت تاریخی و مطالعاتی ویژه‌ای برخوردار هستند، کرده‌اند و یک سنگ‌مزار دیگر را نیز از دل خاک بیرون کشیده و رها کرده‌اند. او با جزئیات تمامی اقدامات این افراد ناشناس را تشریح کرده است. این درحالی است که در کمتر از ۲۴ ساعت مدیرکل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گرشگری استان گلستان موضوع را به کلی تکذیب و از عمدی‌نبودن آتش‌سوزی گورستان خالد نبی خبر داده است.

ابراهیم کریمی در اظهارنظر عجیبی پس از حاشیه‌های به وجود آمده درپی تخریب این گورستان معتقد است که آتش‌سوزی بر اثر سهل‌انگاری گردشگران صورت گرفته است: این آتش‌سوزی مانند بسیاری از آتش‌سوزی‌های فضای باز بر اثر بی‌توجهی گردشگران ایجاد شد و گردشگرانی که به این نقطه رفته بودند، بر اثر بی‌توجهی آتش را خاموش نکردند و این آتش شعله‌ور شد. او درباره تخریب سنگ‌ها هم می‌گوید: بررسی‌های اولیه بیانگر این است که سنگی به‌واسطه این آتش‌سوزی شکسته نشده یا کسی به‌قصد این سنگ‌ها را نشکسته است، چندین سنگ قبر در این گورستان شکسته‌ شده یا ترک دارد که مربوط به قبل بوده و آتش‌سوزی آنها را بیشتر نمایان کرده است.
محوطه تاریخی بدون محافظت
آبان‌ سال گذشته بود که پس از برسی‌های فراوان روی پیشینه تاریخی این گورستان در فهرست آثار ملی ثبت شد. ثبت در آثار ملی هم اما نتوانست محوطه تاریخی خالد نبی را از گزند تخریب نجات دهد. سنگ‌های استوانه‌ای بلندی که به باور کارشناسان، قدمتشان به دوران پارینه‌سنگی برمی‌گردد، در سال‌های اخیر بارها مورد هجوم قرار گرفت و حالا از آن همه تنها چند مزار باقی مانده که سنگ‌های آن را هر از چند‌گاهی افراد ناشناس تخریب می‌کنند.

حمیدزاده، رئیس هیأت امنای این محوطه تاریخی با بیان اینکه چندی پیش با تلاش اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان گلستان محوطه گورستان باستانی خالد نبی محصور و فنس‌کشی شده است، می‌گوید: برای حفظ و حراست از این آثار ارزشمند باستانی و تاریخی، گماردن نگهبان ثابت، تجهیز محوطه به دوربین مداربسته و سایر امکانات ایمنی ضروری به نظر می‌رسد.

ابراهیم کریمی، مدیرکل میراث فرهنگی استان گلستان اما درباره حفاظت از این گورستان تاریخی می‌گوید که برای داشتن این امکانات باید این محوطه سایت موزه شود. کریمی با بیان اینکه اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان گلستان از حدود دو سال قبل محوطه این گورستان را فنس‌کشی کرد، گفت: برای تبدیل گورستان به موزه باز و استقرار نیروهای حفاظتی اقداماتی صورت گرفت ولی مجوز تبدیل به موزه به‌دلیل مشکل مالکیتی صادر نشد و استقرار نیروی حفاظتی نیز مورد موافقت دستگاه‌های مربوطه قرار نگرفت و نهایتا مقرر شد که حفاظت و مراقبت طی تفاهمنامه‌ای به دهیاری روستای گچی‌سو واگذار شود که این امر نیز نیازمند موافقت دستگاه‌های نظارتی است که به محض موافقت اقدام خواهد شد.

جاوید ایمانیان، معاون میراث فرهنگی استان گلستان هم درباره علت حمله به این گورستان تاریخی به شهروند گفت: این محوطه پیشینه تاریخی دارد و شکستن سنگ‌هایش بارها در سال‌های گذشته اتفاق افتاده است. به نظر من دو دلیل دارد: یکی به‌دلیل بی‌اطلاعی از ارزش تاریخی و فرهنگی این محوطه و دوم به‌دلیل مباحث اعتقادی که بازهم به‌دلیل ناآگاهی از تاریخ و فرهنگ به تخریب محوطه‌های تاریخی می‌انجامد.
گورستان خالد نبی، گنجینه تاریخی
داستان‌های زیادی درباره این گورستان وجود دارد. گورستانی که ترکمن‌های داخل و خارج از ایران احترام زیادی برای آن قائلند. گفته می‌شود هرساله افزون بر ‌صد هزار زائر و گردشگر از مناطق مختلف کشور، گلستان و استان‌های مجاور و چند گروه از جهانگردان خارجی به مجموعه زیارتی و گردشگری خالدنبی(ع)، گورستان باستانی، مناظر و چشم‌اندازهای طبیعی منطقه سفر می‌کنند.

فاصله زمانی بین ظهور خالدنبی(ع) و ولادت خاتم‌الانبیا، ۴۰ سال است، به عبارت دیگر خالدبن‌سنان(ع) ۴۰ سال پیش از ولادت خاتم‌الانبیا به ظهور می‌رسد. نزدیکی و پایین‌تر از بقعه خالد نبی، بقعه‌های عالم‌بابا و چوپان‌عطا و دره‌ای به نام پنج‌شیر و همچنین چشمه خضر قرار دارند. طبق روایات رایج بین اهالی، عالم‌بابا پدرهمسر خالد نبی و چوپان‌عطا، شبان خالد نبی یا یکی از اولیای گمنام یا یکی از همراهان وی بوده است که همگی آنها مورد توجه و احترام ترکمن‌ها هستند.
در قسمت شرق بقعه چوپان‌عطا و پیوسته به آن و روی یک رشته تپه ماهورهای خاکی که ارتفاع آنها به مراتب کمتر از ارتفاع محل مرقد خالد نبی است، گورستان عظیمی دیده می‌شود که در آن سنگ‌مزارهای استوانه‌ای تا ارتفاع حداکثر دو متر دیده می‌شود. مجموعه گورستان و زیارتگاه خالد نبی در یک منطقه کوهستانی و در فاصله ۹۰ کیلومتری شمال شرق شهرستان گنبد‌کاووس و ۵۵ کیلومتری شمال شرق شهرستان کلاله و ۶ کیلومتری روستای نمونه گردشگری گچی‌سو، در ارتفاع ۷۰۰ متری کوه گوگجه‌داغ یا تانگری‌داغ و در قسمت شرقی هزاردره واقع شده ‌است. قبرستان باستانی مجموعه زیارتی و گردشگری خالد نبی(ع) را یکی از اسرارآمیزترین مناطق گردشگری کشور می‌دانند به این دلیل که هنوز درباره زمان و چگونگی پیدایش آن ابهامات فراوانی وجود دارد و در گذشته در محوطه آن بیش از ۷۰۰ قطعه از سنگ‌های استوانه‌ای چلیپا شمارش شده است.

 

گروه خبر تورکمن نیوز

https://telegram.me/TurkmensNews

منبع: vaghayedaily.ir