نیاز روزافزون دولت ترکیه و شرکت های وارداتی و ضرورت پرداخت های دولتی برای وام های مأخوذه از بانک جهانی که به دلار صورت می گیرد همچنین سود سپرده های بانک ها همه عامل کمبود ارز در بازار ترکیه شده و یافتن ارزهای خارجی را در بانک ها و صرافی ها بسیار دشوار کرده است.
از سوی دیگر با توجه به تنش های جنگ اوکراین و روسیه درحوزه دریای سیاه و تأثیر آن بر ورود و خروج کشتی ها از بنادر و تنگه های رابط دریای سیاه و مدیترانه عامل عدم ورود سرمایه گذاران جدید خارجی به ترکیه و تداوم افزایش تقاضا و کمبود عرضه و فشردگی جابه جایی ارزهای خارجی بالاخص دلار و لیر در بازارهای ترکیه شده است.
در 4 سال گذشته سرمایه گذاران خارجی 9 میلیارد دلار از بازار سهام ترکیه خارج کرده اند .
از 26 دسامبر خروج خارجی ها عامل خروج یک میلیاردو هفتصد میلیون لیر از سهام شرکت ها شده است.
شبنم تورهان با استفاده از آمار بانک مرکزی ترکیه مینویسد که خروج اتباع خارجی و عدم بازگشت آنها به داراییهای حوزه لیر (TL) حتی بعنوان پول گرم از قبل هم برای ترکیه مشکلات ارزی ایجاد کرده بود ولی جنگ اوکراین این مشکلات را چند برابر کرده است.
افزایش غیرمتعارف قیمت کالاهای اساسی به خصوص کالاهایی که با انرژی در ارتباط هستند هر روز رکورد جدید میزند.
درحالیکه کسری واردات انرژی ترکیه در سال 2020 رقمی برابر با 24 میلیارد دلار بود در سال 2021 به رقمی برابر با 42 میلیارد دلار و در دو ماهه سال 2022 کسری تجاری 18 میلیارد دلاری را در واردات انرژی دارد . یعنی هر ده دلار افزایش قیمت نفت باعث افزایش 5 میلیارد دلاری کسری حساب جاری ترکیه میشود.
بر اساس داده های وزارت خزانه داری، ترکیه در سال جاری شصت و سه میلیارد و هشتصد میلیون دلار بدهی خارجی پرداخت کرده و بخش خصوصی نیز رقمی برابر با 40 میلیارد دلار بدهی خارجی پرداخت نموده است. این درحالیست که برابری ارزش لیر به دلار از مرز 60/14 گذشته است.
سید جلال ابراهیمی/ رئیس خانه اقتصاد و تجارت ایران و ترکیه
نظر شما چیست ؟