به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی ترکمن؛ جلال ابراهیمی با اشاره به این که ترکیه در منطقۀ ژئوپولوتیک و ژئومورفولوژی در حال حاضر در شرایط خاصی است، اظهار کرد: به لحاظ شرایط ژئومورفولوژی یا چهرۀ زمین، ترکیه در شمال و جنوب خود محدود به دو دریا میباشد که دریای سیاه کاملاً استراتژیک است و در قسمت غرب نیز دریای مرمره و تنگۀ بسفر قرار دارد که آن هم دارای دو گذرگاه بین المللی است که دائماً هم ناوگان ناتو و ناوها و زیردریاییهای روسیه از آن عبوی میکنند.
روسیه و ترکیه درگیر تنشی کششی و ژرف هستند
وی در ادامه، با اشاره به این که ترکیه در قسمت کریمه با روسیه درگیر است، افزود: زمانی که روسیه شبه جزیرۀ کریمه را در اختیار گرفت، ترکیه این موضوع را به رسمیت نشناخت و همان طور که میدانید، بندر پرک محل استقرار پایگاههای نظامی روسیه در پیمان ورشو بوده است و به همین دلیل است که روسیه و ترکیه درگیر تنشی کششی و ژرف هستند اما در ظاهر چیزی را بروز نمیدهند و تلاش میکنند تا این موضوع به جنگ سرد تبدیل نشود و این امر، نشأت گرفته از آن جاست که این دو کشور، به اتفاق هم و یا به ویژه روسیه یک نوع استراتژی را بر علیه ایالات متحده آمریکا دنبال میکنند.
ابراهیمی با اشاره به این که با نزدیک شدن ترکیه به خرید S400 از روسیه، شکاف بین ترکیه و ناتو و حتی ایالات متحدۀ آمریکا ایجاد میشود، ادامه داد: اینها میدانند که ترکیه عضو پیمان ناتو است و پیاده نظام ناتو در ترکیه مستقر است و علاوه بر این پایگاه اینجیرلیک در شرق ترکیه مربوط به پیمان ناتو است و با این ترتیب، برای ترکیه در این میان یک گریز و طلب وجود دارد که در یک طرف آن ایالات متحده و در طرف دیگر آن روسیه قرار دارد.
این کارشناس مسائل خاورمیانه، با تأکید بر این که روسیه دل خوشی از ترکیه ندارد و این هم بدان دلیل است که ترکیه، در کشور سوریه در قسمت ادلب نیرو دارد و نیروی نظامی ترکیه آنجا مستقر هستند، اظهار داشت: ولادیمیر پوتین، در یک یا دو مذاکره ای که با اسد داشته است، غیرمستقیم و بدون بردن نام اردوغان و ترکیه خواسته است که نیروهای نظامی خارجی از خاک سوریه خارج شود و میدانیم که تنها کشوری که در خاک سوریه نیروی نظامی دارد، ترکیه است.
رئیس مرکز تحقیقات و پژوهش ایران و ترکیه، در همین راستا در پاسخ به این سئوال خبرنگار «بازار مشترک» که چرا ترکیه در سوریه نیروی نظامی دارد، با اشاره به این موضوع که از غرب عراق تا دریای مدیترانه نیروهای کرد «پ.ی.د» و «پ.ک.ک» استقرار دارند که ترکیه همواره با آنها درگیر است، تصریح کرد: در نتیجه باید گفت که ترکیه میترسد که اگر از این منطقه کنار بکشد، این منطقه تحت نفوذ کردهایی که از سوی ایالات متحدۀ امریکا حمایت میشود، قرار بگیرد.
«رجب طیب اردوغان» در پی بازسازی امپراطوری عثمانی است
ابراهیمی، با اشاره به این که ترکیه در نقاط شرق و شمال شرق با روسیه درگیر است و «رجب طیب اردوغان» یک توسعهنگر است و تصور میکند که دوباره میبایست عثمانیها را زنده کند، یادآور شد: در مجموعههای تلویزیونی که اخیراً در ترکیه ساخته میشود، به زندگی افرادی چون سلطان محمد فاتح و شاه سلیمان پرداخته میشود و این دست از برنامهها به روایت زندگی فردی میپردازند که برای نخستین بار توانست رومیها را شکست بدهد و قسطنطنیه را فتح کند و این موضوع کاملاً مشهود است که این سریالها هزینههای سرسامآوری دارد و با حمایت بالا و به صورت یک دکترین خاص در تلویزیون پخش میشود.
این کارشناس مسائل خاورمیانه، با اشاره به این موضوع که ترکیه با ارسال قطار معروفغول پیکر خویش که از گارو حرکت کرد، از آذربایجان عبور داد، مال التجاره را در آن جا پیاده کرد و این قطار را نه از طریق ایران، بلکه از طریق دریا از خزر عبور داد، میخواست پیام بدهد که من میتوانم مال التجارۀ خویش را از ایران عبور ندهم و به قزاقستان و ترکمنستان ببرم و طرح توسعۀ این روند تا مرز چین نیز وجود دارد، خاطر نشان کرد: در این زمینه دو دکترین وجود دارد که یکی از آن ها، پانترانیزم یا همان گسترش ترکیه از طریق ماوراء قفقاز و به طرف توران یا همان آسیای میانه تا مرز چین است و حتی اردوغان در یک مصاحبه میگفت که مسلمانان شرق چین میتوانند هدف بازار محصولات ما باشند و میدانیم که حدود 28 تا 30 میلیون مسلمان در شرق چین و غرب ترکیه وجود دارند.
وی با اشاره به این که مسئلۀ بعدی، مسئلۀ پانترکیزم است که این تفکر را در آذربایجان شمالی و ماورای قفقاز اشاعه میدهند و از این بابت در باکو دیده میشود که تمامی کالاهای موجود در بازار، کالاهای ترکیهای است، گفت: امروز الهام علیاف، پسر حیدر علیاف در سایۀ دیوار(اشاره به ترکیه) ایستاده است و تصور میکند در سایۀ خودش ایستاده است و زمانی که در جنگ قرهباغ از سوی ترکیه و اسرائیل حمایت شد، بعضی از حرفها و حرکات را انجام داد که مانور بزرگش با پاکستان یکی از آنها بود.
نیروی نظامی و سیاسی ایران به مسائل ترکیه اشراف کامل دارد
ابراهیمی با اشاره به این که پاکستان که کیلومترها دورتر از مرزهای ایران قرار دارد، میآید در آذربایجان و در مانوری شرکت میکند که به هیچ وجه مربوط به او نیست، افزود: پاکستان با عنوان «سه برادر» به همراه ترکیه در آذربایجان مانوری انجام میدهد که دارای پیامی بوده است و در این میان نیروی نظامی و سیاست ایران به مسائل اشراف داشته است.
رئیس مرکز تحقیقات و پژوهش ایران و ترکیه، عدم تسلط اردوغان بر این موضوع را که بیش از 80 درصد جمعیت جمهوری آذربایجان را شیعیان تشکیل میدهند، از اشتباهات وی برشمرده و با اذعان به این امر که ایران حتماً و مسلماً شیعیان را حمایت میکند، ادامه داد: علاوه بر این که این جمعیت شیعه هستند، آذری هستند و غیرت آذری در آنها وجود دارد و زمانی که نخستین بار ایستگاه ورودی برای کامیونها ایجاد شد، خودروهای ایرانی را متوقف کردند و از آنها پول گرفتند و حتی برخی از آنها را نگاه داشتند.
وی با تأکید بر این مفهوم که الهام علیاف در حدی نیست که این موضوعات را بفهمد، بتواند آنها را تحلیل کند و از این امر میتوان نتیجه گرفت که این موضوعات از طریق تزریق فکر به او القاء شده بود، اظهار داشت: در نتیجه همین امر موجب میشود که جلوی حرکت خودرهای ایرانی به سمت ارمنستان و گرجستان را در آذربایجان بگیرند و البته باید گفت که این مسئله تا مقداری حل شد.
ترکیه به دنبال جدا کردن مسیر خود از ایران است
ابراهیمی با ابراز خرسندی از این امر که به زودی جاده ای از ایران برای دستیابی به آذربایجان و ارمنستان و گرجستان کشیده میشود و ما دیگر نیازی به جادۀ موجود نخواهیم داشت، تصریح کرد: ترکیه مدت زمان زیادی است که خودروهای خود را زمانی که وارد مرز میشوند، نگاه میدارد و صفهای طولانی ایجاد میکند، بعد آنها را از آذربایجان و نخجوان و دریای خزر عبور میداد و این بدان معناست که ترکیه همواره به دنبال دستیابی به راههای جدید برای جدا کردن مسیر خود از ایران است.
وی با تأکید بر این امر که ترکیه همچنان با مصر مشکل دارد و همگان این موضوع را میدانند که ماشینهایی که از عراق، امارات، کشورهای شیخ نشین و حتی پاکستان و افغانستان می آیند باید از ایران عبور کنند، یادآور شد: این ماشینها زمانی که به خوی میرسند، عده ای به سمت شمال و عده ای به سمت جنوب میروند و این گذرگاه، گذرگاه اصلی عبور خودرهای تجاری از سوی اروپا به منطقۀ آسیاست و در همین راستا باید گفت که ایران، یک درب بزرگ برای عبور کامیونهای ترانزیتی و لجستکی اروپایی به سمت جنوب شرق یعنی افغانستان و پاکستان و هم به سمت جنوب ایران و کشورهای شیخ نشین است.
رئیس مرکز تحقیقات و پژوهش ایران و ترکیه، با اشاره به موضوع راه اندازی کریدور ترانزیت ITI (ترکیه- ایران- پاکستان) گفت که ترکها ضرب المثلی دارند که میگویند «بلغور آب زیادی میبرد» و این بدان معناست که این مسائل به زودی عملیاتی نمیشوند، گفت: موقعیت استراتژیک منطقه و قدرت بازدارندۀ ایران و تفکری که سرزمین وسیع ایران را مدیریت میکند، نخواهد گذاشت که به این سادگی این مسئله عملیاتی شود، البته اردوغان میخواهد که با یک فرافکنیهایی از داخل مملکت خویش، با اجرای مسائلی افکار عمومی جامعۀ خویش را به سمت بیرون هدایت بکند.
ارزش لیر در منطقه به سرعت در حال کاهش است
ابراهیمی، با اشاره به این موضوع که در حال حاضر ارزش لیر در منطقه به سرعت در حال کاهش است و اختلاف شدیدی بین ایالات متحدۀ امریکا و ترکیه وجود دارد که در روزهای اخیر منجر به اعمال تحریمهای جدید علیه ترکیه شد، افزود: رویآوری ترکیه به روسیه در خرید تجهیزات نظامی و از همه مهمتر دادن تسلیحات نظامی گسترده به اوکراین نیز از جمله مسائل حائز اهمیت است؛ چرا که اوکراین در زمان شوروی سابق مرکز تولید هواپیماها، موتورهای هواپیما، هلیکوپترها و فضاپیماها بوده است و حالا که از شوروی جدا شده است ترکیه هم از تجهیزات نظامی موجود استفاده میکند و هم به این کشور اسلحه میفروشد که این موضوع اصلاً و به هیچ عنوان خوشایند روسیه نیست.
رئیس مرکز تحقیقات و پژوهش ایران و ترکیه، این رفتارها را برای آذربایجان دارای هزینه دانسته و با اشاره به این که همین رفتار، ملیگرایان آذربایجان را به سمت و سوی این موضوع سوق میدهد که تصور کنند آذربایجان در حال گسترش این تفکر در منطقه است، ادامه داد: امروز آذربایجان درگیر مسائل کردها در شرق ترکیه است و از سوی دیگر نیز مسائل اقتصادی داخلی گسترده ای دارد و درست است که از لحاظ صادرت موفق است، اما میتوان گفت که یک تحریم کوچک در حد یک هزارم ایران بر او وضع شود، ترکیه در چندین ماه سقوط میکند.
این کارشناس مسائل خاورمیانه در پایان، با اشاره به این که از میان تعداد زیاد بانک موجود در ترکیه تنها 7 بانک داخلی وجود دارد، اظهار داشت: اگر تهدیدی برای این بانکها ایجاد شود و اینها مجبور به تعطیلی شوند، این موضوع برای ترکیه بسیار سنگین خواهد بود.
گردآوری: گروه اقتصادی ترکمن نیوز
منبع: بازار مشترک
نظر شما چیست ؟