بازماندگان “مسكین قیلیچ”

نامِ همسر مسكین قیلیچ، «عایشه» (خواهر تاجلی) بوده كه در سالِ 1348 شمسی از دنیا رفته است. “مسكین قیلیچ” از عایشه دارای دو دختر و یك پسرمی‏گردد. پسر مسكین قیلیچ در سنِ هفت سالگی فوت كرده است(۲).
قربان قیلیچ قولیف نیز سال وفاتِ عایشه را در سال ۱۳۴۸ ش. آورده است، اما نامِ برادر او را «آبا» می‌‏نویسند(۳).
دختران این شاعر، ارازبی‌‏بی و آق‌‏بیكه نام دارند. ارازبی‌‏بی بعد از فوت مسكین قیلیچ با پسر عموی خود تقی ـ ساكن قارری قلعه ـ به تركمنستان می‏رود(۴).
خوجه لی ملاّ در نامه خویش به آكادمیك ساموئیلوویچ می‏نویسد:«مسكین قیلیچ در
گرگان (تركمن صحرای ایران) فوت كرد. یكی ـ دو نفر از خانواده او مانده است. یك برادر نیز
دارد كه در سمرقند ازدواج كرده است و خانواده مسكین قیلیچ را جمع نموده است. آدرس او را نمی‏دانم»(۵).
در كتابِ تاریخ ادبیات تركمن آمده است: «خوجه‌لی ملاّ در نامه‏های بعدی خود در این مورد چیزی ننوشته است. او به تحقیق نمی‏داند بر سر خانواده مسكین قیلیچ چه آمده است.
به عقیده ما برادر مسكین قیلیچ كاملاً خانواده برادرش را جمع نكرده است. اما احتمال می‏رود، یكی از دختران او را با خود به تركمنستان برده باشد. این نیز مشخص نیست ، چون تا كنون هیچ اثری از برادر او پیدا نشده است. اگر نیز مسكین قیلیچ برادری داشته، از او بزرگتر بوده است»(۶).
و اما آقای جمعه گلدی مرادی برایمان این‏گونه نوشته است: «آق‏بیكه با شخصی به نام تاجی كُر ازدواج كرده است. همین دختر و داماد مسكین قیلیچ اطلاعاتِ فراوانی در مورد وی برای ما به جای گذاشته‏اند كه توسط محققین به ثبت رسیده است.
آق‏بیكه به سال ۱۳۶۳ شمسی از دنیا رفته و از او فقط یك دختر به نام گل بی‏بی به جای مانده است. گل‏‌بی‏‌بی در روستای كسرِ پیشكمر (بایندر سابق) زندگی می‏كرده و از او دو پسر به نام‌های اللّه‏ قلی و جمعه قلی ممی‏پور (نتیجه های مسكین قیلیچ) در قید حیاتند و در روستای كسر پیشكمر زندگی می‏كنند»(۷).

به نقل از: دیوان مسكین ‏قیلیچ، چاپا تاییارلان‌لار: حاج ‏مراددوردى قاضى، محمود عطاگُزلى، گنبدقابوس ۱۳۸۲.
٭٭٭
پانویس‌ها:
۱- ديوان مسكين‌‏قيليچ، مقدمه ص ۴.
۲- يادداشتهای آقای جمعه‏‌ گلدی مرادی.
۳- تاريخ ادبيات تركمن، كتاب دوم، ص ۱۸۹.
۴- همان مأخذ، همان صفحه.
۵- همان مأخذ، همان صفحه، به نقل از قسمت دست‌‏نوشته‏‌های آكادمی علوم شوروی، دانشكده ملل
آسيايی شاخه لنينگراد، دفتر ثبت شماره س ۱۶۲.
۶- همان مأخذ، همان صفحه.
۷- يادداشتهای آقای جمعه‌‏گلدی مرادی.