ترکمن نیوز: حضرت امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله (متوفی ۱۵۰ هـ ق) از اکابر ائمۀ عصر درخشان تابعین است. این عصر نه عصرِ جدال و نزاع بلکه عصری بود طلایی که برکات اخلاص و لِلّٰهیّت، اُمت را با رشتۀ اتحاد و مَوَدَّت مانند یک تن و یک جان ساخته بود.
آنانی که مسائل دینی را نمی دانستند بر علماء اعتماد می کردند و علماء نیز به نوبۀ خود مسئولیت خویش را به درستی ایفاء نموده اُمت را راهنمایی می ڪردند.
شهر کوفه در آن عصر بزرگترین گهوارۀ علوم دینی در سراسر عالَم اسلام شمرده می شد، پیشوا و مُسْنَد فروز علمی آن شهر حضرت امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله بود.
حضرت امام اعظم رحمه الله ظُلَمات پرآشوب آیندۀ اُمت اسلامی را به دیدۀ فراست مشاهده نموده به جمع و تدوین مسائل بی شمار پراکندۀ فقهیِ قرآن و حدیث و آثار صحابهؓ آغاز کرد.
صدر الائمه امام ابو المؤیّد مُوَفَّق الدّین مکی رحمه الله (متولد ۴۸۴ هـ ق و متوفی ۵۶۸ هـ ق) می نویسد:
وَاَبُوْحَنِیْفَهَ رَحِمَهُ اللهُ أَوَّلُ مَنْ دَوَّنَ عِلْمَ هٰذِهِ الشَّرِیْعَهِ لَمْ یَسْبُقْهُ أَحَدٌ منْ قبْله. یعنی امام ابوحنیفه رحمه الله نخستین فردی بود که علم شریعت را تدوین کرد.
هیچ فردی در این کار بر ایشان پیشی نگرفته است.
(مناقب ابی حنیفه: ۲/۱۳۶)
امام سُیُوطِی شافعی رحمه الله (متوفی ۹۱۱ هـ ق) دربارۀ خصوصیات امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله می نویسد:
إنَّهُ أَوَّلُ مَنْ دَوَّنَ عِلْمَ الشَّرِیْعَهِ وَرَتَّبَهَا أبْوَاباً ثُمَّ تَبَعَهُ مَالِڪٌ بْنُ اَنَسٍ فِیْ تَرْتِیْبِ الْمُوَطّأِ وَلَمْ یَسْبُقْ اَبَاحَنِیْفَهَ أَحَدٌ لِأَنَّ الصَّحَابَهَ وَالتَّابِعِیْنَ لَمْ یَضَعُوْا فِیْ عُلُوْمِ الشَّرِیْعَهِ أبْوَاباً مُبَوَّبَهً وَلَا ڪُتُباً مُرَتَّبَهً، وَإنَّمَا ڪانُوْا یَعْتَمَدُوْنَ عَلٰی قُوَّهِ حِفْظِهِمْ، فَلَمَّا رَأٰی اَبُوْحَنِیْفَهَ الْعِلْمَ مُنْتَشِراً وَخَافَ عَلَیْهِ الضِّیَاعَ دَوَّنَهُ فَجَعَلَهُ أبْوَاباً.
امام ابوحنیفه رحمه الله اولین کسی بود که علم شریعت را تدوین کرد و به شڪل ابواب مُرَتَّب نمود. سپس امام مالک رحمه الله در ترتیب موطأ از ایشان پیروی کرد. هیچ فردی قبل از امام ابوحنیفه رحمه الله اینکار را انجام نداده است، زیرا صحابهؓ و تابعینؒ علم شریعت را در ابواب جداگانه و کتب مُدَوَّنه ترتیب نداده بودند بلکه ایشان تنها بر قوّت حافظۀ خویش اعتماد می کردند،
و هنگامی که امام ابوحنیفه رحمه الله علم شریعت را پراکنده و منتشر دید ترسید که این علوم به این صورت موجوده در آینده ضایع خواهند شد، بناءً ایشان آن علوم را به شکل ابواب جداگانه مُرَتَّب گردانید.
(تبییض الصحیفه: ص ۳۶)
امام ابن حَجَر هَیْثَمِی مکی شافعی رحمه الله (متوفی ۹۷۳ هـ ق) دربارۀ امام اعظم ابوحنیفه رحمه الله می نویسد:
إنَّهُ أَوَّلُ مَنْ دَوَّنَ عِلْمَ الْفِقْهِ وَرَتَّبَهُ أبْوَاباً وَکتُباً عَلٰی نَحْوِ مَا هُوَ عَلَیْهِ وَتَبَعَهُ مَالِک فِیْ مُوَطَّئِهِ وَمِنْ قَبْلِهِ إنَّمَا کانُوْا یَعْتَمَدُوْنَ عَلٰی حِفْظِهِمْ، وَهُوَ أَوَّلُ مَنْ وَضَعَ کتَابَ الْفَرَائِضِ وَکتَابَ الشُّرُوْطِ.
امام ابوحنیفه رحمه الله اولین شخصی بود که علم فقه را تدوین کرد و به صورت ابواب و بخش های جداگانه که امروزه در دست ما قرار دارد ترتیب داد. سپس امام مالک رحمه الله در موطأ خویش از ایشان پیروی نمود.
قبل از ایشان مردم بر حافظۀ خود اعتماد می نمودند. امام ابوحنیفه رحمه الله نخستین فردی است که کتاب الفرائض و کتاب الشروط را ایجاد کرد.
گردآوری:گروه خبری ترکمن نیوز
منبع:avayesunnat
نظر شما چیست ؟