ترکمن نیوز: کمک‌های بشردوستانه و فعالیت‌های اجتماعی خیرین باید الگوسازی شود تا این فرهنگ حسنه در جامعه ترویج یافته و با تقویت سمن‌ها و تشکل‌های مردم نهاد از آسیب‌های اجتماعی پیشگیری کرده و به قشر نیازمند جامعه کمک شود.
خداوند متعال در آیۀ شریفۀ (۱۴۹) می فرماید: «اِنْ تُبْدُوا خَیْراً اَوْ تُخْفُوهُ اَوْ تَعْفُوا عَنْ سُوءٍ فَاِنَّ اللهَ کانَ عَفُوّاً قَدیراً» اگر خیرها را آشکار کنید یا پنهان نمائید و یا عفو کنید، خدای تبارک و تعالی بسیار عفوکننده و صاحب قدرت است. یعنی در این صورت ضرر نکرده ایـد و خود را در معرض عفو و بخششِ خدای عَفُوّ قرار داده اید.
هر عمل خیر و نیک در مقابل دیدگان مردم انجام شود و آشکارا باشد ریا محسوب نمی‌شود، علنی شدن کار خوب با نیت الهی، نه تنها عیب و ریا نیست، بلکه بسیار هم کار پسندیده و لازمی است و باعث اصلاح و رشد جامعه و الگوسازی برای سایر افرادی که توانایی انجام خیر دارند می‌شود.
امروزه شاهد برنامه‌های خیریه و توزیع بسته‌های معیشتی در مساجد و یا از طریق ارگان‌های مردم نهاد چون هلال احمر هستیم، به نظر شما این امر خیر است یا ریا؟؟!
حتما ضرب‌المثل «تو نیکی میکن و در دجله انداز، که ایزد در بیابانت دهد باز» را شنیده‌اید. این مثال در زمان خلیفه متوکل عباسی بر عمل خیر (محمد اسکاف) که تکه نانی را در دجله می‌انداخت، با این نیت که به دست نیازمندی برسد، رایج شده است.
حال اینکه این روزها بسیار می‌بینیم انسان‌هایی که کاری برای دیگران انجام نمی‌دهند اما همچنان جار می‌زنند که کارهای خیر می‌کنند، حتی مشاهده شده است نیکوکاری در حال انجام کار خیر است و تنها مسئله خیریه و کمک‌رسانی آن برایش اهمیت دارد اما افراد بسیاری سعی دارند آن را جار بزنند و از قبال آن تبلیغی برای خودشان باشد.
از طرفی افتتاح مراکز خیریه‌ای مختلف را در شهرها می‌بینیم که همگی با اساسنامه کمک به نیازمندان راه‌اندازی می‌شوند اما همچنان تعداد نیازمندان روز به روز در حال افزایش است، یادمه قدیما موسسه خیریه‌ای وجود نداشت اما کسی گرسنه به خواب نمی‌رفت!!؟
در تمامی کشورهای جهان نهادی برای فعالیت‌های بشردوستانه و کمک به نیازمندان وجود دارد به نام صلیب سرخ که همان سازمان جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران است و اکثر فعالیت‌های آنها مشابه و افرادی که قصد کار نیک و امر خیر دارند کمک‌های خود را به این سازمان جهانی مردم نهاد ارائه می‌کنند و اطمینان دارند که به خوبی نیتشان در آن مجموعه انجام می‌شود.
خداوند در قرآن کریم می‌فرماید:
«اگر نیکی کنید، به خود کرده‌اید و اگر بدی کنید، از آن خودتان است» و انسان را به خوبی و پرهیز از زشتی دعوت می‌کند.
در سال گذشته شاهد برنامه‌های کمک به نیازمندان و خانواده‌های آسیب دیده از سیل بودیم و امسال نیز توزیع بسته‌ها و اقلام کمک معیشتی به آسیب دیدگان شیوع کرونا که ده‌ها نفر از مسئولان نیز در شبکه‌های اجتماعی تصاویرشان در حال کمک به نیازمندان منتشر می‌شد که به عنوان ریا بحث‌های زیادی را برانگیخت.
مصداق ریا، هر کار خوبی که آشکار شود نیست، بلکه هر کار خیر و خوب که برای «خودنمایی» انجام شود ریا می‌شود.
در کتاب ۴۰ حدیث امام خمینی (ره) آمده است:
بدان که «ریا» عبارت از نشان دادن و وانمود کردن چیزی از اعمال حسنه یا خصال پسندیده یا عقاید حقه است به مردم، برای منزلت پیدا کردن در قلوب آنها و اشتهار پیدا کردن پیش آنها به خوبی و صحت و امانت و دیانت، بدون قصد صحیح الهی»
پس، دقت شود که علنی شدن کار خوب به قصد قربت، نه تنها عیب و ریا نیست، بلکه بسیار هم کار پسندیده و لازمی است و سبب الگوسازی، فرهنگ‌سازی در جامعه می‌گردد.
ضمن اینکه انجام کار خوب به صورت علنی، با هدفی غیر خدا و برای نمایش به مردم و موجه و محبوب شناساندن خود ریا است.
در قرآن مجید آمده است:
«ای کسانی که ایمان آورده‌اید! از آنچه به شما روزی داده‌ایم، انفاق کنید، پیش از آنکه روزی فرارسد که در آن نه خرید و فروشی است و نه دوستی و نه شفاعت»
از کودکی بزرگانمان به ما آموخته‌اند هنگام خروج از خانه مبلغی را صدقه دهید چرا که ۷۰ بلا را از شما دور می‌کند و باعث رونق کار و روزی است.
انسان ذاتا، موجودی اجتماعی است و کمک کردن و تعاون را به دیگران دوست دارد. حال از خود بپرسید چقدر می‌توانید به دیگران کمک کنید؟ به چند نفر می توانید خیر برسانید؟
اگر خودمان هنوز ضعیف هستیم، چگونه می‌توانیم به دیگران کمک کنیم، حتی نمی‌توانیم به خودمان کمک کنیم چه رسد به دیگران!!
پس در وحله اول باید تلاش کنیم خودمان را تقویت کنیم تا بتوانیم دستگیر دیگران باشیم و کمک‌های نوعدوستانه انجام دهیم.
اخیرا بحث‌هایی حمل بر ریا بودن فعالیت‌های نوعدوستانه و نیکِ برخی خیرین در شبکه‌های اجتماعی شده است که سخت بر ضرر جامعه است و باعث دلسردی این خیرین می‌شود.
در سختی‌های دو سال اخیر بارها مقام معظم رهبری در سخنرانی‌های خود توانمندان و متمولین را برای فعالیت‌های بشردوستانه تشویق کرد و با نام‌هایی چون (انفاق و ایثار)، (کمک‌های مومنانه)، (رزمایش مومنانه) افرادی که توانانی و تمکن مالی دارند را برای کمک به آسیب دیدگان سیل و کرونا دعوت کرد.
خیرین در اقصی نقاط کشور این دعوت رهبری را لبیک گفته و به بهانه‌ها و مناسبت‌های مختلف کمک‌های خیرخواهانه (نقدی و غیر نقدی) را از طریق مساجد، بسیج، بهزیستی، کمیته امداد با همت داوطلبان جمعیت هلال احمر به دست خانواده‌های نیازمند و آسیب دیده جامعه رساندند تا قدری از آلام این قشر را بکاهند.
این کمک‌های خیرخواهانه به عنوان رزمایش همدلی بارها و بارها در رسانه‌ها به خصوص تلویزیون منتشر شد حتی مستقیما از مردم خواسته شد؛ مراسم کمک به دیگران و خیرخواهانه را تصویر برداری کرده و ارسال نمایند که از رسانه‌های جمعی منتشر شود تا بدینوسیله در جامعه فرهنگ‌سازی و الگوسازی شود.
در تذکرات امام خمینی (ره) به مسئولین آمده است: مبادا افرادی که در پست‌های مختلف حکومتی به قدرت می‌رسند، از مسیر صحیحِ خدمتگزاری خارج شده و در منجلاب دنیاپرستی و قدرت‌طلبی گرفتار شوند.
از امامان جمعه تا رئوسای ارگان‌ها و ادارات همه مسئول هستند و باید بین کار خیر و کار تجاری تفاوت قائل شوند.
مسئولین باید در کنار خیرین باشند و از فعالیت‌های آنان حمایت کنند.
فعالیت‌های نیک این قشر مانند ساخت و ساز‌های خیریه، تسهیلات قرض‌الحسنه و بلاعوض خیرین نباید در بروکراسی‌های اداری معطل شود و اخذ مالیات از امور خیریه صحیح نیست.
تاکنون ثابت شده است که دولتمردان هرگز بدون همکاری و یاری خیرین نمی‌توانند از عهده مسائل و مشکلات عدیده عمرانی گرفته تا کمک به شهروندان برآیند پس باید از هر لحاظ در جهت تشویق این قشر نیکوکار برآمده و در حداقل برنامه‌های خیرخواهانه (نه تجاری) به آنان یاری رسانند تا بهتر بتوانند در رونق اقتصادی کشور، اشتغالزایی و تأمین معیشت مردم تاثیرگذار بوده و از قشر ضعیف و نیازمند جامعه حمایت کنند.
خوشبختانه فرهنگ احسان و نیکوکاری برای اعضای مجمع خیرین گنبدکاووس نهادینه شده است و جامعه خیرین این شهرستان از مجامع برتر کشوری محسوب می‌شود و افراد خیر گنبد با دیدگاه‌های فراقومیتی از نیازمندان منطقه حمایت کرده و باعث دلگرمی قشر آسیب پدیر و آسیب دیده جامعه هستند.
خیرین مدرسه ساز در امر ساخت و ساز مدارس شهری و روستایی، در گسترش فضاهای آموزشی بسیار فعال هستند، خیرین سلامت در رأس فعالیت های بشردوستانه، هم از لحاظ ساخت و عمران فضای سلامت و درمان و هم تجهیز بیمارستان‌ها و کلینیک‌های تخصصی، همچنین معیشت خانواده‌های آسیب دیده از بیماری‌هایی چون سرطان و اخیرا نیز کرونا بسیار چشمگیر بوده است و اگر کمک این خیرین نبود چه بسا در بزرگترین شهرستان استان گلستان معضلات اجتماعی و آسیب‌های شدیدی را پیش رو داشتیم که بسیاری از آنها جلوگیری شده است.
کشور از نظر اقتصادی در اثر تحریم‌های ناجوانمردانه بسیار آسیب دیده و علاوه بر آن شیوع کرونا خیلی از مشاغل را تعطیل و سرپرست خانواده‌ها را زمین‌گیر کرده است و جامعه بیش از پیش به متمولین و توانمندان نیاز دارد تا با فعالیت‌های خیرخواهانه دستگیر ضعفا باشند.
در نتیجه فرهنگ کارهای خیرخواهانه در جامعه باید در رسانه‌های جمعی و مطبوعات الگوسازی شود تا برای فعالین نیکوکار و خیرین باعث دلگرمی و برای توانمندان جامعه و کسانی که توانایی فعالیت‌های نوعدوستانه و خیریه دارند راه هموار گردد.
یاشار نیازی
عضو خانه مطبوعات و انجمن صنفی روزنامه‌نگاران
نظر شما چیست ؟