به نظر من تمکین در میان احزاب و جناحهای سیاسی هم رواج دارد دلیل ساده اش هم ترس از پیروزی رقیب در انتخابات است. به عنوان مثال در انتخابات مجلس دهم در دوره ی گذشته در تهران اصلاح طلبان یک لیست سی نفره برای مجلس معرفی کردند تا مردم حوزه ی انتخابیه تهران به آن رای دهند و از قضا این لیست هم رای آورد. و اصلاح طلبان از طرفداران خود خواستند غیر از این لیست نامزد دیگری معرفی نکنند تا لیست اصلاح طلبان رای بیاورد و رایها سرشکن نشود. به نظر من این تقاضا یک درخواست منطقی بود و برای پیروزی ضرورت داشت.منتها خطاب اصلاح طلبان تمام مردم تهران نبود بلکه طرفداران خودشان بود و اصولگرا هم همین کار را کردند. پس تمکین در میان تشکلها موضوعیت دارد و فکر می کنم در همه جای جهان هم همینطور است. مثالهای فراوان می شود برای آن آورد.
در گنبد یاشولیهای سنتی هم همین کار را می کنند منتها خطاب یاشولیها ترکمنهای حوزه انتخابیه گنبد می باشد. دلیلش هم این است یاشولیها فارسها را رقیب خود می دانند و دارند با آنها مبارزه می کنند. تا زمانیکه شکاف ترکمن و فارس و شیعه و سنی وجود داشته باشد هم یاشولیگری موضوعیت خواهد داشت و هم تمکین. چرا قبل از انتخابات مجلس دهم یاشولیها در انتخابات مجلس به صورت سازمان یافته فعال نبودند؟ وبه صورت انفرادی فعالیت می کردند؟
دلیلش این است قبل ازآن ترکمنها به دلیل اکثریت قاطعی که داشتند ترسی از طرف مقابل نداشتند و نیازی به این کار نمی دیدند. یکی از نامزدهای ترکمن خود به خود پیروز می شد. اما پیروزی سلیمان عباسی در انتخابات مجلس نهم شوک بزرگی به ترکمنها وارد کرد تا تشکل درست کنند. اگر در انتخابات مجلس نهم هم یک نامزد ترکمن پیروز می شد آیا تشکل یاشولیگری در انتخابت مجلس بوجود می آمد؟ قطعاً جواب منفی است.در انتخابات گذشته شعار یاشولیها(( یک ترکمن برود)) بود. من چند بار موضوع مناظره و مباحثه ی نامزدها را برای تشخیص نامزد برتر مطرح کردم که چندان خریداری نداشت و با بهانه های مختلف رد شد. ساختار سنتی توان بیشتر از آنهم نداشت.
آنجا فهمیدم یاشولیها خیلی دنبال نامزد قوی و برتر نبودند بلکه از نظر آنها کافی بود یک ترکمن انتخاب شود و پست نمایندگی از دست طرف مقابل خارج شود. اما این وضعیت برای همیشه نمی تواند دوام بیاورد. چون شرط لازم است اما شرط کافی نیست. یاشولیها باید ساز و کار تشخیص نامزد برتر را هم باید طراحی کنند تا این نقیصه ی احتمالی برطرف شود. اگر چنین شود نامزدهای ضعیف و ناتوان خود به خود کناره گیری خواهند کرد و عرصه برای چند رقیب مقتدر باقی خواهد ماند.
اما یک نقیصه بزرگ همچنان باقی خواهد ماند آنهم نادیده گرفته شدن نامزدهای خوب و شخصیتهای بزرگ فارسها یا ترکها است که می توانند خواست همه مردم گنبد را نمایندگی بکنند. این شخصیتها در هردو طرف وجود دارند. ولی سیستم غربال گری قومی یا مذهبی باشد این نقیصه برطرف نخواهد شد.
امان محمد خوجملی
نظر شما چیست ؟